Türk Müziği Telli Çalgılarının Akustik Analizlerinde Kullanılan Yöntemler

Authors : Emir DEĞİRMENLİ

Pages : 23-35

View : 30 | Download : 16

Publication Date : 2017-06-25

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmada, telli çalgılarının akustik özelliklerinin araştırılması amacıyla kullanılan titreşim ve  ses analiz yöntemleri incelenmiştir. Bu analizlerden, ses yayınım ve uzun süreli ortalama spektrum ölçümleri, Türk müziği çalgılarından ud, tanbur ve kanun üzerinde uygulanmıştır. Çalgı  icra edilmeden (çalınmadan) yapılabilen ve darbe testine dayanan ses yayınım analizi ile yedi farklı udun, tanbur ve kanunun rezonans bölgeleri tespit edilmiştir. Ayrıca kromatik bir şekilde icra edilen çalgılardan elde edilen seslerin uzun süreli ortalama spektrumları ölçülerek, iki analiz yönteminin sonuçları karşılaştırılmıştır. Deney sonuçlarından elde edilen grafiklere, işitme sistemimizin çalışma prensibinin hesaba katılması ve istatistiksel analiz uygulanabilmesi amacıyla 1/3 oktav bant düzeltmesi yapılmıştır. Farklı tür çalgılar üzerinde test edilen her iki analiz yönteminin, çalgıların ses karakterini belirlemede önemli bir yere sahip olduğu görülmüştür. Ayrıca aynı tür çalgı üzerinde yapılan benzerlik araştırmasında, her çalgı için iki  yöntemden elde edilen eğrilerin korelasyon katsayıları hesaplanmış, bunların frekans aralığına bağlı olarak 0.76-0.92 aralığında değiştiği, yani yüksek oranda benzerlik olduğu görülmüştür.  Böylece icracının deney sürecini etkileme ihtimalini ortadan kaldıran ve aynı zamanda icra sonuçları ile uyumlu olan ses yayınım analizinin, çalgının ses karakterini belirlemede objektif bir  ölçüm yöntemi olarak kullanılabileceği sonucuna varılmıştır.
Keywords : Telli çalgılar, Rezonans, Modal analiz, Titreşim analizi, Akustik analiz