Lise Öğrencilerinin Özel Gereksinimli Bireylere Yönelik Sosyal Kabul Düzeyleri

Authors : Tahsin FIRAT, İlhan KOYUNCU

Pages : 503-525

Doi:10.17152/gefad.431264

View : 26 | Download : 11

Publication Date : 2019-03-20

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmanın amacı, normal gelişim gösteren lise öğrencilerinin özel gereksinimli bireylere yönelik sosyal mesafelerini veya kabul düzeylerini belirlemektir. Bu amaç doğrultusunda, psikolojik boyut üzerine maddeleri yerleştirme yaklaşımlarından olan ve denek tepkilerine dayanarak maddeleri ölçeklemeyi hedefleyen Guttman tipi bir ölçek oluşturulmuştur. Araştırmanın çalışma grubu, Adıyaman ilindeki çeşitli okullarda okuyan lise öğrencilerinden tabakalı ve amaçlı örnekleme yoluyla seçilen 492 katılımcıdır. Tarama modelinde olan bu çalışmada, lise öğrencilerinin özel gereksinimli bireylerle aynı mahallede, okulda, sınıfta, grupta ve sırada bulunmaya ne düzeyde istekli oldukları belirlenmiştir. Tüm özel gereksinim grupları için yeniden üretilebilirlik (>0,90) ve ölçeklenebilirlik (>0,60) katsayılarının önerilen ölçütleri karşıladığı ve ölçek maddelerinin önsel dizilimlerinin oldukça yerinde olduğu görülmüştür. Araştırma bulgularına göre, lise öğrencilerinin ortalama kabul düzeyleri açısından, zihin engelli ve otizmli bireylerle aynı mahallede, okulda ve sınıfta okumayı tercih ettikleri; aynı grupta çalışmayı veya sıra arkadaşı olmayı tercih etmedikleri görülmüştür. Öğrenme güçlüğü olan, işitme, görme ve fiziksel engelli bireylerle aynı mahallede, okulda, sınıfta ve grupta çalışmayı tercih ettikleri ancak sıra arkadaşı olmayı tercih etmedikleri anlaşılmıştır. Üstün zekalı/yetenekli bireylerle ise sözü edilen tüm ortamlarla birlikte aynı sırada oturmayı da tercih ettikleri görülmüştür. Lise öğrencilerinin sınıf düzeyleri açısından engelli bireylere yaklaşım düzeyleri arasında anlamlı farklılık bulunamamıştır (p>0.05). Araştırmada bulgular tartışılarak bazı önerilerde bulunulmuştur.
Keywords : Guttman ölçekleme, Normal gelişim gösteren öğrenciler, Özel gereksinimli öğrenciler, Sosyal kabul, Sosyal mesafe