ISAIAH BERLIN’İN POZİTİF ÖZGÜRLÜK KAVRAMI VE ELEŞTİRDİĞİ POZİTİF ÖZGÜRLÜKÇÜ YAKLAŞIMLAR

Authors : Özge ÇELİK

Pages : 159-186

View : 23 | Download : 19

Publication Date : 2010-12-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu makalenin amacı, “İki Özgürlük Kavramı” denemesinde, Isaiah Berlin’in bazı pozitif özgürlükçü yaklaşımlara yönelttiği eleştirisi ile kendi pozitif özgürlük anlayışını ayırarak, Berlin’in pozitif özgürlüğün bizatihi kendisini alaşağı etmediğini savunmaktır. Bu makalenin birinci bölümünde, Berlin’in pozitif özgürlük anlayışının, bireyin bir özne ve fail olarak kendisini ve kendi amaçlarını nasıl tasavvur etmişse o doğrultuda eylemeye ya da yapmaya özgür olması ve bunu dış kısıtlar üzerinde kısmen ya da bütünüyle egemenlik kurarak gerçekleştirmesi anlamına geldiği savunulmuştur. Negatif özgürlük, bireyin belirli bir serbestlik alanı içerisindeki imkânlarını belirleyen bir kavram olarak ele alınmıştır. İkinci bölümde, Berlin’in değer çoğulculuğu görüşünden hareketle, tek bir ahlaki kendini gerçekleştirme idealinin siyasal bir doktrin olarak uygulanmasına dayanan pozitif özgürlükçü yaklaşımlara yönelttiği eleştiri analiz edilmiştir. Berlin’in eleştirisinin, bu yaklaşımların bireylerin tahakküm yoluyla rasyonel benliğin amaçlarını gerçekleştirmeye zorlanmalarını özgürleşme olarak tanımlamasından kaynaklandığı savunulmuştur. Sonuç olarak, Berlin’in eleştirdiği pozitif özgürlükçü yaklaşımların, onun pozitif özgürlük anlayışının özünü oluşturan bireysel öznelliğin ve failliğin gerçekleşmesi düşüncesiyle keskin bir tezat oluşturduğu gösterilerek Berlin’in pozitif özgürlüğün bizatihi kendisini alaşağı etmediği öne sürülmüştür.
Keywords : Isaiah Berlin, pozitif özgürlük, değer çoğulculuğu, egemenlik, kendini gerçekleştirme