Bulanık c-ortalama algoritması ile başlangıç çözümü iyileştirilmiş tavlama benzetimi algoritması ile kapasiteli araç rotalama problemi

Authors : Ahmet Fatih EKER, Ahmet Yunus ÇİL, İbrahim ÇİL

Pages : 783-798

Doi:10.17341/gazimmfd.784653

View : 25 | Download : 10

Publication Date : 2022-02-28

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmada, popüler bir problem olan Araç Rotalama Problemi (VRP) üzerinde çalışılmıştır. Problemi çözmek için meta-sezgisel bir yöntem olan Tavlama Benzetimi (SA) kullanılmıştır. Genel olarak SA algoritması, metallerin tavlama işlemini taklit eden değişken sıcaklık parametresine göre tekrarlayan bir işlemdir. Bizim çalışmamız için bu yöntemin en büyük sorunu, algoritmayı başlatmak için kullanılan başlangıç çözümünü rassal olarak oluşturmasıdır. Bu sebepten dolayı optimum çözüme ulaşmak için kullanılan arama uzayı büyük olduğundan, çözüm süresi (veya iterasyon sayısı) artacaktır. Daha iyi bir başlangıç çözümüyle optimum çözüme ulaşmak daha kısa zaman alacaktır. Ulaşmak istediğimiz optimum çözüm minimum mesafe olduğundan, başlangıç çözümünü iyileştirmek için Bulanık c-ortalama (FCM) kullanılarak rotalar kümelenmiştir. Bulanık mantık gereği, her verinin 0-1 arasında birden fazla kümeye dahil olabilmesi durumu, algoritmanın her çözümünde başlangıç çözümünü değiştireceğinden dolayı optimum çözüme yaklaşma durumu olacaktır. Aynı veriler ve aynı parametreler kullanılarak rassal başlangıç çözümü kullanan SA ve FCM ile başlangıç çözümü iyileştirilmiş SA ile problem çözülmüştür. FCM başlangıç arama uzayını %57 oranında azaltmıştır. Dolayısıyla FCM aynı çözüm süresinde ve aynı iterasyon sayısında optimum çözüme daha yakın sonuçlar vermiştir. Çözüm sonuçları karşılaştırılmıştır.
Keywords : Araç rotalama problemi, tavlama benzetimi, bulanık c ortalama, optimizasyon