Çok boyutlu yeni bir süreç tipi HTEA yaklaşımı: Savunma ve havacılık sanayi uygulaması

Authors : Tuğçe USLU, Gülin CAN, Elif KILIÇ DELİCE

Pages : 1411-1426

Doi:10.17341/gazimmfd.847213

View : 22 | Download : 15

Publication Date : 2022-02-28

Article Type : Research Paper

Abstract :Literatürde en çok kullanılan yöntemlerden biri olan Hata Türleri ve Etkileri Analizi (HTEA), güçlü bir risk değerlendirme aracı olmasına rağmen geliştirilmesi gereken birçok zayıf yönü de bulunmaktadır. HTEA’nın kullanım etkinliğini arttırmak için çalışmada, yeni çok boyutlu süreç tipi bir HTEA (ÇBST-HTEA) yaklaşımı önerilmektedir. Önerilen ÇBST-HTEA yaklaşımının ilk adımı olan risk kriterlerinin (RK) ağırlıklandırılması aşamasında Entropi, Tercih Seçim İndeksi (Preference Selection İndex-PSI) ve Kriterler arası Korelasyon Yoluyla Kriterlerin Önem Tespiti (Criteria Importance Through Intercriteria Correlation-CRITIC) yöntemlerinden yararlanılmıştır. Bu üç farklı ağırlıklandırma yönteminden elde edilen farklı kriter ağırlıkları, geometrik ortalama operatörü kullanılarak birleştirilmiş ve nihai kriter ağırlıkları hesaplanmıştır. Önerilen yaklaşımın ikinci aşaması olan hata türleri (HT)’nin önceliklendirilmesinde ise, Ortalama Çözüm Uzaklığına Göre Değerlendirme (Evaluation based on Distance from Average Solution-EDAS), Birleştirilebilir Uzaklık Tabanlı Değerlendirme (Combinative Distance-based Assessment-CODAS), Karmaşık Orantılı Değerlendirme (Complex Proportional Assessment-COPRAS) yöntemleri kullanılmıştır. Ardından, söz konusu üç farklı sıralama yönteminden elde edilen farklı HT öncelikleri, Kesin Tercih Sıralama Tekniği (Technique of Precise Order-TPOP) yöntemi kullanılarak birleştirilmiştir. Son olarak, kriter ağırlıklandırma sonucunda elde edilen farklı kriter sıralamaları ve HT önceliklendirme yöntemlerinden elde edilen HT sıralamaları için Spearman Korelasyon Katsayısı hesaplanarak; elde edilen nihai ağırlıklar ve nihai sıralamalar geçerlilikleri açısından tartışılmıştır. Bu çalışmada, farklı ağırlıklandırma ve sıralama yöntemlerinin farklı bakış açıları, nihai kriter ağırlıklarına ve nihai HT sıralamalarına yansıtılmıştır. Literatürde, HTEA’da farklı ağırlıklandırma ve farklı sıralama yöntemlerini birleştiren bir çalışma bulunmamaktadır. Önerilen ÇBST-HTEA yaklaşımı, savunma ve havacılık sanayinde faaliyet gösteren bir firmada ortaya çıkabilecek süreç bazlı HT'lerin değerlendirilmesi amacıyla uygulanmıştır.
Keywords : Risk Değerlendirme, HTEA, Çok Kriterli Karar Verme, TPOP