Tekirdağ iline içme suyu sağlayan bazı baraj gölü/gölet yüzey sedimanlarında PAH, PCB ve OCP düzeylerinin belirlenmesi ve risk değerlendirmesi

Authors : Oltan CANLI

Pages : 1453-1468

Doi:10.17341/gazimmfd.953925

View : 19 | Download : 18

Publication Date : 2022-02-28

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmada, Tekirdağ iline içme suyu sağlayan bazı baraj gölü/göletlerin yüzey sedimanlarında bazı organik kirleticilerinin (PAH, PCB ve OCP) seviyesini ortaya koymak, olası PAH kaynaklarını belirlemek ve sediman kalitesinin ekolojik risk değerlendirmesi ile amaçlanmıştır. Yüzey sediman örnekleri Ekim 2020’ de Naipköy barajı, Türkmenli Göleti, Yazır Göleti ve Şarköy Göletinden alınmıştır. Örneklerin PAH, PCB ve OCP konsantrasyonları GC-MS/MS kullanılarak ölçülmüştür. Örneklerdeki toplam PAH konsantrasyonları 20,56 ng/g (T5) ile 124,4 ng/g (T4) arasında değişmektedir. Örnekler bireysel PAH bileşikleri bakımından incelendiğinde, sırasıyla Naftalen, Fenantren, Floranten, Piren, Benzo(b)floranten, Krizen ve Floren baskın PAH bileşikleridir. T2 sediman örneği hariç, diğer tüm sediman örneklerinde Naftalen baskın durumdadır ve konsantrasyonu 6,929 ng/g (T2) ile 72,67 ng/g (T4) aralığından tespit edilmiştir. Toplam OCP konsantrasyonu 0,710 ng/g (T5) -7,918 ng/g (T8) aralığında değişirken, toplam PCB konsantrasyonu 0,120 ng/g (T5) -0,383 (T8) ng/g aralığında bulunmuştur. Örneklerde en baskın OCP bileşikleri sırasıyla DDT p,p, DDE p,p ve HCH alfa olurken, aynı örneklerde PCB 153, 138 ve 180 en yüksek tespit edilen PCB konjeneleridirler. PAH'ların kaynak tanımlaması PAH bileşiklerinin moleküler oranları kullanılarak yapılmıştır. Hesaplanan tüm moleküler oranlar bir arada düşündüğünde, sediman örneklerindeki PAH bileşiklerinin kaynağının daha çok petrojenik kaynaklı olduğu bulunmuştur. Örneklerdeki PAH, PCB ve OCP'lerin seviyelerinin hiçbiri, su organizmalarında toksik etkilerin sıklıkla meydana geldiği kirletici seviyesi olan ERM değerlerini geçmemiştir.
Keywords : yüzey sediman, risk değerlendirmesi, PAH, PCB, OCP