Frekans tepkisi analizi ile güç transformatörü hatalarının değerlendirilmesinde istatistiksel yöntemlerin kullanılması

Authors : Selim KÖROĞLU, Mustafa YILDIZ, Akif DEMİRÇALI, Engin ÇETİN

Pages : 2105-2118

Doi:10.17341/gazimmfd.716459

View : 26 | Download : 11

Publication Date : 2022-02-28

Article Type : Research Paper

Abstract :Güç transformatörleri, iletim hatlarında gerilim seviyesinin değiştirilmesinde görev alan, önemli ve de maliyetli ekipmanlardır. Güç aktarımının sorunsuz, kesintisiz ve güvenli yapılmasında kritik görev alırlar. Güç transformatörleri; imalat, nakliye, montaj ve işletmeye alma aşamaları dahil, işletmede bulundukları sürece, bir dizi rutin kontrol ve testlere tabi tutulurlar. Böylelikle, transformatörlerin genel işletme durumları takip edilerek, olası arıza ve sorunların önüne geçilmesi hedeflenir. Son yıllarda uygulanmaya başlanan Frekans Tepkisi Analizi (FRA) Testi de; özellikle transformatör çekirdeğinin ve sargılarının durumunun, ayrıca kaymanın ve deformasyonun belirlenmesinde kullanılan etkin yöntemler arasındadır. Bu çalışmada; güç transformatörü arızalarının tanılanmasında kullanılan FRA Testi ve test sonuçlarını etkileyen önemli parametreler değerlendirilmiştir. Çalışmada saha uygulaması olarak, iki farklı güç transformatörü için gerçekleştirilen FRA test sonuçları üzerinden ayrıntılı vaka analizi yapılmış ve elde edilen sonuçlar yorumlanmıştır. Yanı sıra, FRA test sonuçlarının değerlendirilmesinde yaygın ve etkin biçimden kullanılan istatistiksel yöntemlerden; Korelasyon Katsayısı (CC), Çapraz Korelasyon Katsayısı (CCF) , Standart Sapma (SD) ve Logaritmik Hatanın Mutlak Toplamı (ASLE) yöntemleri, bu çalışmada hata indeksi olarak başarı ile kullanılmıştır. Elde edilen sonuçlar göstermiştir ki; transformatör nüvesindeki artık mıknatısiyet ve ölçüm yönü, FRA test sonuçlarını önemli oranda etkilemektedir. Bununla birlikte, FRA Testi’nin, transformatörlerdeki yapısal sargı bozukluğu ve bombeleşme etkisini de hassas bir şekilde tespit ettiği görülmüştür.
Keywords : Güç transformatörleri, Hata analizi, Frekans tepkisi analizi, İstatistiksel yöntemler