Somut Olmayan Kültürel Miras Bağlamında Antep İşi Nakışı Geleneği

Authors : Türkan Alpay

Pages : 190-204

Doi:10.71353/gunaad.1561599

View : 59 | Download : 42

Publication Date : 2024-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Antep işi nakışı, özellikle Gaziantep bölgesinde yaşayan kadınlar tarafından yapılan geleneksel bir el işi türüdür. Bu sanat, kuşaktan kuşağa aktarılan derin bir kültürel mirası temsil eder. Antep işi nakışı geleneği, Gaziantep’in zengin kültürel mirasının bir parçasıdır. Bu nakış geleneği, Gaziantep ve çevresindeki kadınların el emeği ile ortaya çıkarttığı bir sanat ürünüdür. Gaziantep’te geçmişten süregelen Antep işi nakışı, icracısı kadın olan ve usta çırak ilişkisi içerisinde aktarılan bir gelenektir. Genellikle evlerde, ailelerin bir araya geldiği zamanlarda kuşaktan kuşağa aktarılarak öğretilir. Bu eğitim süreci, bireysel yeteneklerin yanı sıra kültürel değerlerin de aktarımını sağlar. Geleneğin önemli bir özelliği, her bir parçanın tek bir kadının titizlikle işlemesiyle oluşmasıdır; bu o kadının kişisel dokunuşunu el sanatı ürününe yansıtır. Antep işi nakışı, bölgenin zengin kültürel mirasıyla derin bir bağ içerisindedir. Sosyo-kültürel yapılar ve gelenekler, bir toplumun tarihini, coğrafyasını, inançlarını ve sosyal yapılarını yansıtır. Geleneğin kentin sosyo-kültürel yapısı üzerinde pek çok etkisi bulunmaktadır; özellikle kadınların bir araya gelmesini ve sosyal etkileşimlerini artırmasını sağlar. Antep işi nakışı geleneği, Gaziantep ve çevresindeki sosyo-kültürel yapı, ekonomik koşullar ve kültürel miras ile desteklenmektedir. Bu geleneksel ürünlerin kuşaktan kuşağa aktarılmasında UNESCO önemli bir rol oynamaktadır. Bu geleneğin yaşatılması, bölgenin kimliğini koruma ve kadınların sosyal ve ekonomik güçlenmesine katkıda bulunma açısından büyük bir öneme sahiptir. UNESCO bağlamında Somut Olmayan Kültürel Miras (SOKÜM) Listesi’nde korunması için çalışmalar 2023 yılında başlamıştır. Gaziantep’te el emeği olarak adlandırılan Antep işinin korunup gelecek nesillere aktarılması amacıyla UNESCO Kültürel Miras Listesi’ne dahil edilmesi için yapılan çalışmalarla, bu ürünlerin dünya genelinde tanıtılması ve hak ettiği değere ulaşması mümkün olacaktır.
Keywords : Halk Bilimi, UNESCO, Gelenek, Gaziantep, Antep İşi Nakışı