Bağdat Valisi Kölemen Süleyman Paşa’nın Eşi Adile Hatun’un Yönetimdeki Rolü ve İdareye Etkisi.

Authors : Murat Çelikdemir, Avni Ömer Lütfioğlu

Pages : 117-127

Doi:10.71353/gunaad.1592009

View : 42 | Download : 66

Publication Date : 2024-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Iraklı tarihçi, İmad Abdüsselam Rauf’a göre Adile Hatun, h.1145/m. 1732 tarihinde 15 yaşında evlenmiştir. Bu bilgiye göre Adile Hatun, h.1130/m. 1717 tarihinde Bağdat’ta doğmuştur. Adile Hatun’un babası Bağdat Valisi Ahmet Paşa (1724- 1747 arası iki devre 22 yıl), bilgili, kültürlü, ilim sever ve ulemayla yakın ilişki içinde olduğundan Adile Hatun da bu ilmi ve kültürel ortamda yetişmiştir. Adile Hatun’un cami, medrese, kütüphane vb. hayri ve eğitim müesseseleri inşa ettirmesi, talebelere kurduğu vakıflar aracılığıyla destek olması bu durumu kanıtlamaktadır. Adile Hatun’un eşi Süleyman Paşa ise geceleyin başarılı askeri baskınlar yapabilme yeteneğinden dolayı Ebu leyle (gece baskıncısı), Aslan gibi lakaplarla tanınmış ve 1750-1762 yılları arası Bağdat valiliği görevini üstlenmiştir. Süleyman Paşa, yaklaşık 22 yıl Bağdat valiliği yapan Ahmet Paşa’nın yetiştirdiği azatlı kölesi ve aynı zamanda kızı Adile Hatun’la evlenmesinden dolayı da damadıdır. Böyle bir konumda olan Adile Hatun, Bağdat’ta etkili bir kişi olmuştur. Ancak özellikle yabancı kaynaklar kendisini zalim, kindar ve bazı şahsiyetlerden intikam almak için onları öldürttüğünü yazmaktadır. Bu gibi konuları kocası Süleyman Paşa’ya empoze ettiği ve alternatif bir idare kurduğu da söylenmektedir. Böylece hem kendisi yerilmektedir; hem de Süleyman Paşa tenkit edilmektedir. Bu makalede, Adile Hatun’un konumu ve idareye müdahalesi konusu araştırılmış ve analiz süzgecinden geçirilmiştir.
Keywords : Bağdat, Adile Hatun, Süleyman Paşa, Bağdat Kölemenleri, Bağdat Valisi