The Influence of Dams on Surrounding Climate: The Case of Keban Dam

Authors : Gülşen KUM

Pages : 193-204

Doi:10.21547/jss.256734

View : 20 | Download : 14

Publication Date : 2016-06-01

Article Type : Other Papers

Abstract :Barajlar son yıllarda sadece sağladıkları faydalarla değil, çevreye etkileri ile de inceleme konusu olmaktadırlar. Hatta bazen çevreye etki bakımından dezavantajları avantajlarına ağır basabilmektedir. Gerek sulama gerekse de enerji üretimi amaçlı inşa edilen barajların çevre ve iklimsel etkileri yıllardır tartışılan konulardandır. Barajların çevresel etkisi erozyon, ekosisteme etkisi ve siltasyon olarak yansırken, iklimsel etkisi ise barajın mühendislik açıdan yanlış planlanmasına dayalı olan sera gazı üretimi ve büyük su kütlesi yüzeyi oluşturması nedeniyle iklim parametrelerinde yarattığı yerel değişimler şeklinde özetlenebilir. Fırat nehri üzerinde yer alan barajların projeleri 1930’lara kadar dayanmakla birlikte, bu barajların inşaları 1970’lerden sonra başlamıştır. Bu barajlardan Keban Türkiye elektrik üretiminde ve sulamada oldukça önem arz eden yatırımlardır. Çalışmada Keban barajının bulunduğu çevrede zamansal ve alansal olarak iklimsel bir farklılık oluşturup oluşturmadığı analiz edilmiştir. Bu amaçla, meteorolojik verilerin eğilimlerini belirlemek için non-parametrik iki method (Mann-Kendall sıra korelasyon testi ve Sen’in eğilim tahmini) kullanılmıştır. Baraj yakınındaki ve baraja nispeten uzak istasyonlara ait meteorolojik veriler kullanılmış ve sonuçta sıcaklıklarda zamansal; bağıl nem değerlerinde ise zamansal ve alansal değişimler tespit edilmiştir
Keywords : Baraj etkisi, Keban Barajı, iklim değişikliği, nemlilik, sıcaklık, yağış