A Type of Rural Houses or a Cultural Heritage That Tending to Disappear: Beehive Houses of Suruç

Authors : Mehmet Sait Şahinalp

Pages : 881-916

View : 18 | Download : 19

Publication Date : 2012-12-01

Article Type : Other Papers

Abstract :Suruç Kümbet evleri, Suruç Ovası ve yakın çevresinde görülen, yüzyıllar boyunca kullanılan bir kırsal mesken tipidir. Tamamen güneşte kurutulmuş kerpiçlerden inşa edilen bu evlerin odaları kare planlı olup, konik bir çatıya sahiptir. Kendisine has özellikleriyle Harran, Trullo, Clochán gibi konik kubbeli evlerden ayrılmaktadır. Bu meskenlerin kullanım alanlarını oluşturan oturma alanları, tahıl depoları, ahır-ağıl ve samanlık, güneyden kuzeye sırasıyla dizilmiş ve odalar arasındaki geçişler eyvanlarla sağlanmıştır. Kırsal yaşamın bir gereği olarak bu meskenlerin tandır (tendur), samanlık (kadin), kapalı ve açık ağıl (gom), ça’l, lod ve seki gibi bazı eklentileri bulunmaktadır. Son 30 yılda yaşanan bir takım doğal ve sosyo-ekonomik sorunlar nedeniyle, köylerden şehirlere göç hızlanmış ve bu evler terk edilmiştir. Ayrıca köylerde ikamet edenlerin betonarme yapıları tercih etmeye başlaması, bu evlerin kullanılmamasına ve zamanla tahrip olarak yok olmalarına neden olmuştur. Günümüzde Suruç kümbet evlerinin ayakta kalan son örneklerini ancak Kara, Yatırtepe ve Boztepe köylerinde görmek mümkündür
Keywords : Kümbet evler, Suruç, Yerleşme coğrafyası, Kırsal meskenler