Comparing Motifs of Minstrel Gunay Yıldız’s Tales with Yaralı Mahmut Tale

Authors : Sibel KARADENİZ YAĞMUR

Pages : 1-21

Doi:10.21547/jss.277907

View : 23 | Download : 16

Publication Date : 2017-01-31

Article Type : Other Papers

Abstract :Halk hikâyelerini incelemede önemli olan konulardan birisi motif araştırması ve bu motiflerin diğer halk hikâyelerindeki benzerleri ile karşılaştırılmasıdır. Bu çalışmada, daha önce tez çalışması yaptığımız günümüz âşıklarından Âşık Günay Yıldız’ın kaleme aldığı Çoban Mirzehan Hikâyesi (ÇMH), Avcı Mustafa ile Şahnizer Sultan Hikâyesi (AMŞSH) ve Yetim Abdullah ile Selvinaz Sultan Hikâyesi  (YASSH)  ve Yaralı Mahmut Hikâyesinde (YMH) bulunan motif veya motif komplekslerinin mukayesesini yapılacaktır. Çoban Mirzehan Hikâyesi, AMŞSH, YASSH ve YMH sırayla epizotlarına göre motifleri bulundu. ÇMH, AMŞSH ve YASSH’de sırasıyla şu motifler tespit edildi: Çobanlık, avcılık, evlilik, evlenme âdetleri, âşık olma, ilk görüşte âşık olma, aşk hastalığı, zengin adamlar, sihir, rüya, bade içme, rüya âleminde aşk, yardımcı derviş, çocuklara ad  verme, şans ve kaderin değişmesi, yardımcı kadın, yardımcı adam, hile yoluyla aldatma,  dua, formalistik sayılar, duyguların şiirle ifade edilmesi, hak âşığı, baba ana ve oğul ve çeşitli kardeşlikler, hapsederek cezalandırma, pir, hızır, harami, gurbete gidiş, baştan geçeni anlatma, düğün, at motifi. Yaralı Mahmut Hikâyesinde kılık değiştirme,  evlilik, âşık olma,  rüya ve bade, rüyada aşk,  derviş, yaşlı kadın  ve adam, dua, baba ana ve oğul, formilistik sayılar, hapsetme, şiirle ifade,  gurbete gitme ve baştan geceni anlatma motifleri bulunmaktadır. Çoban Mirzehan Hikâyesi, AMŞSH ve YASSH ile YMH’ni epizot ve motif olarak incelediğimiz bu çalışmada evlilik, âşık olma, rüya ve rüyada aşk, bade, yaşlı kadın ve adam, dua,  şiirle anlatım, baba ana oğul, hapsetme, gurbete gitme, ad verme,  hızır (pir), kılık değiştirme ve muamma motiflerine rastlamaktayız. Karşılaştırmağa çalıştığımız motiflerin birçoğunun hikâyelerde aynen veya çok küçük farklılıklarla tekrar edildiği görülür.
Keywords : Motif, Çoban Mirzehan, Avcı Mustafa ile Şahnizer Sultan, Yetim Abdullah ile Selvinaz Sultan