Koru Tümülüsü İskeletlerinin Osteobiyografilerinin Element Analizi ile İncelenmesi

Authors : Kameray ÖZDEMİR, Ali Akın AKYOL, Kaan İREN, Yılmaz Selim ERDAL

Pages : 740-760

Doi:10.21547/jss.392011

View : 32 | Download : 15

Publication Date : 2018-07-11

Article Type : Research Paper

Abstract :M.Ö.546-334 yılları arasında önemli bir Satraplık merkezi olan Daskyleion’da (Bandırma, Balıkesir), 2010 yılında gerçekleştirilen Koru Tümülüs’ü kazısından, üçü mezar odasının içerisinden, diğeri mezar odasının ön kısmında (dromos) yer alan irice yassı bir taşın altından dört bireye ait kemik kalıntıları ele geçmiştir. Ele geçen kemiklerin element bileşimi, bireylerin içinde bulunduğu ölüm öncesi ve ölüm sonrası süreçleri değerlendirmek için kullanılmıştır. Bu amaç doğrultusunda Polarize Enerji Ayrımlı X-ışını Floresans (PED-XRF) yöntemiyle kemiğin kimyasal bütünlüğünü, bireylerin diyetini ve gömü sonrası kemikteki element birikimlerini temsil eden Ca, P, Sr, Ba, Mg, Cu, As, Fe, Y, Th, Cd, Zn, Mn, Pb ve uranyum uyluk kemiğinin inorganik kısmından analiz edilmiştir. Mezar odasında ele geçen bireyler (BDK-K1, BDK-K2 ve BDK-K3) ile mezar odasının dışında ele geçen birey (BDK-K4) arasında beslenme ve diagenetik birikim açısından farklılıklar gözlenmiştir. Tahıl ve yüksek proteinli hayvansal gıdalarla beslenmenin göstergesi olan Ba/Ca ve Zn/Ca oranları mezar odasında ele geçen grup için belirleyici olmuştur. Bitki ve deniz kökenli besinlerin kullanımına işaret eden Sr/Ca oranı da aynı grup için ayırt edicidir. Buna karşın, mezar odasının dışında ele geçen birey için, iç organ gibi düşük proteinli hayvansal gıda tüketiminin göstergesi olan Cu/Ca oranı karakteristiktir. Gömü sonrası süreçler açısından yapılan değerlendirmede öncelikle mezar odasında ele geçen üç bireyin bakır, mezar odası dışında ele geçen bireyin ise demir tarafından gruplanan gömü sonrası kimyasal değişimlere maruz kaldığı belirlenmiştir. Beslenme deki farklılığa ek olarak, gömü sonrası kemiklerde meydana gelen kimyasal değişimler farklı gömü koşullarına işaret etmiştir. Diagenetik değişimler, dromostaki bireyin tafonomik süreçlerle yerinin değişmediğine, yani gömüldüğü ilk andan itibaren bulunduğu konumu koruduğunu ortaya çıkarması, BDK-K4 numaralı bireyin mezar odasındaki grubun üyesi olmadığı fikrini desteklemiştir. Kemiklerin kimyasal analizlerinin ortaya çıkardığı farklılıklar, iskeletlerin gömü konumları ve mezar odasında ele geçen değerli mezar hediyeleri beraber değerlendirildiğinde BDK-K4 numaralı bireyin, başarıya ulaşamadan hayatını kaybetmiş bir mezar soyguncusu olabileceği ihtimali akla gelmektedir.
Keywords : Pers Dönemi, mezar soyguncusu, diagenez, temel bileşenler analizi, XRF, SEM EDX