Sağlık Harcamaları ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Panel Nedensellik Analizi

Authors : Hacı Hayrettin TIRAŞ, Hüseyin AĞIR

Pages : 1558-1573

Doi:10.21547/jss.444411

View : 21 | Download : 15

Publication Date : 2018-09-27

Article Type : Research Paper

Abstract :Yeni (içsel) büyüme teorileri ortaya konulduktan sonra, bu teorilerde yer alan baskın rolün beşeri sermaye değişkenine verildiği görülmektedir. Beşeri sermayeyi temsil edebilecek asıl göstergeyi resmi ya da resmi olmayan eğitim göstergeleri oluştursa da toplumun sağlık düzeyi ile ilgili göstergeler de beşeri sermayeyi besleyen ve gelişmesine katkı yapan bir unsur olarak büyüme modellerinde yer almaktadır. Ekonomik büyüme ve beşeri sermaye ilişkisini tartışan literatürde, beşeri sermayeyi temsil edebilen değişkenlerle ekonomik büyüme göstergeleri arasındaki ilişki üzerine bir konsesüse varılamadığı anlaşılmaktadır. Literatürde, nedenselliğin yönü ile ilgili olarak tek yönlü ya da karşılıklı nedensellik ilişkilerini destekleyen çalışmalara rastlanılmaktadır. Bu nedenle daha geniş data setiyle ve yeni ekonometrik yöntemler kullanılarak tahminler yapmak gerekmektedir. Bu çalışma sözü edilen gerekçelerle beşeri sermaye ile ekonomik büyüme ilişkisini, yeni nesil panel nedensellik testlerinden biri olan Emirmahmutoğlu ve Köse (2011) yaklaşımı ve Dünya Bankasının ülkeleri gelirlerine göre sınıflandırdığı dört farklı ülke grubu için 1995-2014 verilerini kullanarak tahmin etmektedir. Beşeri sermaye göstergesi olarak, kişi başına sağlık harcamaları; toplam sağlık harcamaları, özel sağlık harcamaları ve kamu sağlık harcamaları kullanılırken, ekonomik büyüme göstergesi olarak da kişi başına gelir değişkeni tercih edilmiştir. Ülke gruplarına göre elde edilen sonuçlar değişkenler arasında çift yönlü nedensellik ilişkisine işaret etmektedir.
Keywords : Beşeri Sermaye, Ekonomik Büyüme, Sağlık Harcamaları