Türkiye’de Turizm Coğrafyası Araştırmalarında Disipliner İlişkinin Sosyal Ağ Analizi ile İncelenmesi

Authors : İsmail KERVANKIRAN, Fatma SERT ETEMAN, Ayşe ŞARDAĞ

Pages : 938-965

Doi:10.21547/jss.558270

View : 24 | Download : 15

Publication Date : 2019-07-02

Article Type : Research Paper

Abstract :Akademik bir disiplinin en önemli çıktıları olan tezler, ait oldukları araştırma alanının geleneklerini ve bilimsel ekosistemini yansıtır, bu yönüyle güvenilir ve geçerli kaynaklardır. Tezlerde kullanılan atıfların analizi, tezlerin ait olduğu disiplinin entelektüel gelişimini, kültürel dönüşümünü, bilgi birikimini, paradigmatik evrimini ve disiplinel bilgi akışını anlamaya yardımcı olur. Bu çalışmanın amacı, Türkiye’de turizm coğrafyası alanındaki lisansüstü tezlerde kullanılan atıfların alanlara/disiplinlere göre dağılımını, verilen atıfların disiplin içi ve disiplin dışı oranları ve tezlerin ulusal veya uluslararası literatürden beslenme durumunu ortaya koymak, tezlerde kullanılan atıfların disipliner etkileşimini sosyal ağ analizi ile incelemektir. Bu doğrultuda, Türkiye’de coğrafyacıların 1975-2015 yılları arası turizm konusunda hazırladığı 103 tezin kaynakçası örneklem olarak incelenmiştir. Bu tezlerde kullanılan toplam 11.110 kaynağın hangi akademik disipline/alana ait olduğu tespit edilmiş, kaynakların alanlara ve üniversitelere göre uyum (correspondence) analizi yapılmış ve sosyal ağ analizi ile tezlerde yararlanılan kaynakların ait olduğu alanlar arasındaki ilişki ve etkileşim değerlendirilmiştir. Araştırmanın sonucuna göre; Türkiye’de turizm coğrafyası alt disiplini alan dışından daha fazla beslenmektedir. Ancak tezlerin erken üretildiği dönemlere karşın son dönemde disiplin dışına daha az referans verilmesinden dolayı turizm coğrafyası disipliner etkileşim açısından içe kapanma eğiliminde olup post-disipliner bilim pratiğinden uzaklaşmakta ve tezlerde referans verme davranışının sosyal bilimlerden daha çok doğa bilimleri yönünde olması ise disiplinin sosyal bilimlerin ekosistemine mesafeli olmasına neden olmaktadır. Ayrıca incelenen tezlerde uluslararası kaynaklardan yeteri kadar beslenilmemesi, Türkiye’deki turizm coğrafyası disiplininin batıdaki turizm coğrafyasının gelişiminden kopuk olmasına yol açtığı gibi, üretilen bilginin gerek disiplin içine gerekse diğer disiplinlere katkısının sınırlı kalmasına yol açmaktadır. 
Keywords : Türkiye, Turizm Coğrafyaları, Post Disipliner Yaklaşım, Sosyal Ağ Analizi, Uyum Analizi