Distopik Kurgu ve Ümitvar Distopya Bağlamında Ütopyacılık Geleneği

Authors : Emrah ATASOY

Pages : 1135-1147

Doi:10.21547/jss.715654

View : 31 | Download : 11

Publication Date : 2020-07-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Spekülatif kurgunun içerisinde yer alan ütopya çalışmaları, uluslararası sosyo-politik ve sosyo-kültürel konjonktür bağlamında disiplinlerarası yapısıyla büyük bir önem arz eder hale gelmiştir. Ütopya çalışmalarının altında yer alıp alternatif toplum düzenlerinin ve sosyal düzeninin arayışı ile ilgilenen ütopyacılık geleneği, tecrübe edilen toplumsal, kültürel, sosyal, siyasi, çevresel ve bağlamsal olayların, gelişmelerin sonucu olarak ütopik ya da distopik eğilimli spekülatif metinler üzerinden ortaya konulmaktadır. Uluslararası akademik ve entelektüel çevrelerce disipline dair birçok araştırma yapılmış olsa da Türkiye’de güncel kaynakların ve konuyla ilgili terminoloji ışığında yapılan bir çalışmanın eksikliği gözlenmektedir. Bu çalışma, ütopyacılık kavramını ve ütopya çalışmaları terminolojisinin Türkçede nasıl karşılık bulabileceğini açıklamayı hedeflemektedir. Ayrıca, ütopik anlatı ve distopik kurgu arasındaki ilişki açıklanarak distopyanın genel özellikleri ve bir distopyayı inceleme yöntemi üzerinde durulacaktır. Çalışmanın sonrasında ise, distopyanın alttürü olan “critical dystopia” kavramının neden “ümitvar distopya” olarak Türkçeleştirilmesi gerektiği, güncel teorik kaynaklar ışığında gösterilerek distopyanın, ümitvar distopya bağlamında düşünüldüğünde, tamamen karamsar, çaresiz bir türden ziyade ütopik umudu ve dürtüyü barındıran bir tür olarak değerlendirilmesi gerekliliği vurgulanacaktır. Çalışmanın son bölümünde ise, ulusal ve uluslararası platformlarda yürütülen ütopya çalışmaları, bu alanda faaliyet gösteren akademik oluşumlar, merkezler ve kütüphaneler hakkında detaylı bilgi verilecektir. Bu noktalardan yola çıkarak, bu çalışma ile Türkiye’de ütopya çalışmaları, ütopyacılık, distopya, ümitvar distopya ve genel anlamda spekülatif edebiyat alanında araştırma yapacak akademisyenlere ve araştırmacılara güncel çalışmalar ışığında akademik ve entelektüel bakış açısı sağlanması, uluslararası terminoloji anlamında yol gösterilmesi ve disiplindeki önemli bir kavramın Türkçeleştirilmesi amaçlanmaktadır.
Keywords : ütopyacılık, distopya, ümitvar distopya, spekülatif kurgu, ütopya, critical dystopia