Siber Nezaket Ölçeği Geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Authors : Sebnem OZDEMİR, Kasım Can IŞIK

Pages : 1215-1232

Doi:10.21547/jss.889535

View : 26 | Download : 15

Publication Date : 2021-07-29

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmada, Türkiye’deki insanların siber ortamlardaki nezaket eğilimini ölçebilecek, geçerli ve güvenilir bir ölçüm aracı geliştirmek amaçlanmıştır. Ölçeğin 41 maddeden oluşan madde havuzu oluşturulurken Rowland ve Klisanin’in 2018 yılında oluşturduğu madde havuzundan yardım alınmış olup araştırmacılar tarafından bazı maddeler eklenip çıkarılmıştır. Uzmanlardan alınan görüş doğrultusunda anket oluşturulmuş, ankete katılan kişilere 38 maddelik taslak ölçek uygulanmış ve bu işlem sonucunda elde edilen verilere Açımlayıcı Faktör Analizi (AFA) uygulanarak hiçbir faktör altında toplanmayan 14 madde ölçekten çıkarılmış 24 madde ve 5 faktörlü bir yapı ortaya çıkarılmıştır. Ardından her bir faktöre içerdiği maddeler ve anlamlara bakarak isimlendirme işlemi yapılmıştır. Sonrasında bu faktörlere Doğrulayıcı Faktör Analizi (DFA) uygulanmış, uygulama sonucunda 3 madde daha modelden çıkarılmış toplamda 21 madde ve 5 faktörlük yapının model uyum değerlerine göre yüksek derecede uyum gösterdiği ve geçerli olduğu tespit edilmiştir. Alt üst gruplara uygulanan t testi sonucunda ölçekte yer alan her bir maddenin olumlu ve olumsuz tutuma sahip bireyleri ayırt etme özelliğine sahip olduğu tespit edilmiştir. Ölçeğin tüm maddelerine ve ayrı ayrı her faktöre ait hesaplanan Cronbach α katsayıları sonucunda Siber Nezaket Ölçeği’nin (SNÖ) bütün faktörleri ve ölçekteki toplam 21 maddenin güvenirlik düzeyleri yüksek seviyede güvenilir ve oldukça güvenilir olarak çıkmıştır. Tüm bu sonuçlar göz önüne alındığında geliştirilen bu ölçeğin siber nezaketi ölçmede kullanılabilecek geçerli ve güvenilir bir ölçek olduğuna karar verilmiştir.
Keywords : siber nezaket, altruizm, prososyal davranış