COMPARISON BETWEEN CABINET DECREE AND PRESIDENTIAL DECREE

Authors : Bayram DOĞAN, Ali Fuat GEYİK, Emine Esra BOZKURT

Pages : 1687-1721

Doi:10.21547/jss.953989

View : 21 | Download : 12

Publication Date : 2021-10-29

Article Type : Research Paper

Abstract :21 Ocak 2017 tarihinde çıkarılan 6771 sayılı Kanun’la yapılan Anayasa değişikliği, 16 Nisan 2017 de yapılan referandum ile onaylanmıştır. Anılan Anayasa değişikliği 9 Temmuz 2018 de bütünüyle yürürlüğe girmiştir. Bu değişiklik sonucu Türkiye’de uygulanmakta olan rasyonelleştirilmiş parlamenter sistem yerini “Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi” olarak isimlendirilen başkanlık sistemine de benzeyen ancak kendine özgü yeni bir sisteme bırakmıştır. Bu yeni sistemin getirmiş olduğu en önemli değişikliklerden biri Cumhurbaşkanına doğrudan Anayasa ile Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarma yetkisinin verilmesi olmuştur. Verilen bu yetki ile yürütme organı güçlendirilerek “asli düzenleme yetkisine” kavuşmuş, Cumhurbaşkanı “ilk elden” kararname çıkarabilir hâle gelmiştir. Bu yetki kapsamında Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarılırken, Cumhurbaşkanına yasama organınca verilecek “yetki kanununa” gerek duyulmaksızın ve re’sen düzenleyici işlem niteliğinde norm ihdas etme gücü verilmiştir. Oysa anılan değişiklik öncesi, norm niteliğinde kural koyma yetkisi sadece kolektif sorumluluğu olan ve tali yetki kapsamında Bakanlar Kurulu’na aitti. Ancak Bakanlar Kurulu’nun bu yetki kapsamında çıkardığı kanun hükmünde kararnameler TBMM’den alınacak bir “yetki kanununa” bağlı olarak çıkarılabilmekteydi. Anılan değişiklikle kanun hükmünde kararname kaldırılmış olup, yerine Cumhurbaşkanına geniş haklar tanıyan kararname çıkarma yetkisi verilmiştir. Bu çalışmanın amacı 16 Nisan 2017 Anayasa değişikliği ile kaldırılmış olan kanun hükmünde kararnameler (KHK) ile yeni dönem Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin (CBK) karşılaştırılmasıdır. Bu bağlamda CBK ile KHK karşılaştırılması çerçevesinde; CBK ve KHK’yı çıkaran organ, asli ve tali yetki ayrımı, CBK ve KHK’nın düzenleme alanı, Olağanüstü Hâl (OHAL) CBK- OHAL KHK’larının karşılaştırılması ve en nihayetinde hem olağan dönem hem de OHAL CBK ve KHK’larının yargısal denetimleri ele alınacaktır.
Keywords : Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri, Kanun Hükmünde Kararnameler, Asli Yetki, Yetki Kanunu, Düzenleyici İşlemler