Yükseköğretimi Kim Finanse Etmeli, Toplum Mu Yoksa Öğrenci Mi?

Authors : Sibel ÖZCAN

Pages : 74-90

Doi:10.21547/jss.950197

View : 18 | Download : 14

Publication Date : 2022-01-26

Article Type : Research Paper

Abstract :Hangi mal ve hizmetlerin kamu tarafından sunulacağı sorusu, kamu ekonomisinde hala önem taşıyan konular arasındadır. Kamusal mal ve hizmetlerin belirlenmesinde kullanılan, tüketimde rakip olmama ve tüketimden dışlanamama kriterleri dikkate alındığında, kamusal mal ve hizmet olarak kabul edilmeyen eğitim hizmetinin kamu tarafından finanse edilmesi, tamamıyla bu mal ve hizmetlerin topluma sunduğu dışsallıklarla ilişkilidir. Bununla birlikte eğitim kademelerine bağlı olarak kişisel fayda-toplumsal fayda dağılımı da değişmektedir. Örneğin eğitimin ilk kademelerinde topluma sunulan fayda, kişisel faydadan fazla iken, eğitim seviyesinin ilerlemesi ile kişisel fayda toplumsal faydanın önüne geçmektedir. Yükseköğretimin kamusal kaynaklarla finanse edilmemesini savunanlar tarafından öne sürülen en önemli gerekçe, kişisel faydanın bu eğitim düzeyinde daha yüksek olması ve eğitimin kişiye sunduğu avantajın maddi olarak dönüşü olacağıdır. Böyle bir durumda dışsallık parasallaştırıldığından kamu kaynaklarıyla hizmetin finanse edilmesi zorunluluğu ortadan kalkacaktır. Bununla birlikte bu senaryonun tamamen, kişilerin istihdama katılmasına bağlı olduğu da bir gerçektir ve mezunlara yeterli istihdamın yaratılamaması durumunda geçerliliğini kaybedecektir. Örneğin ülkemizde de olduğu gibi eğitimli ve genç nüfus arasında işsizliğin yüksek oranlara ulaşması durumunda, öğrencilere eğitimleri nedeniyle ileride fayda sağlayacaklarını ve bu nedenle de eğitim maliyetlerini kendilerinin üstlenmesi gerektiğini söylemek anlamını yitirecektir.
Keywords : Yükseköğretim, Devlet üniversiteleri, Kamusal Finansman