Religion and the Cold War Politics: The Election of Athenagoras as Patriarch

Authors : Uğur SERÇE

Pages : 1043-1055

Doi:10.21547/jss.1064845

View : 19 | Download : 12

Publication Date : 2022-04-30

Article Type : Research Paper

Abstract :2. Dünya Savaşı yıllarına ilişkin kritik bir gelişme, SSCB’nin Kilise’ye yönelik politikasını değiştirerek, Moskova Patrikhanesi’nin Ortodokslar üzerindeki nüfuzundan yararlanma çabası içerisine girmesi olmuştur. SSCB’nin bu hamlesi, İstanbul Patrikhanesi’nin kuvvetlendirilmesi yoluyla Balkan ülkelerindeki ve Ortadoğu’daki Sovyet etkisinin önünün alınacağını düşünen ABD’yi harekete geçirmiştir. ABD, Fener’in liderliğine, Moskova ile mücadelede etkili olabilecek bir isim olarak Kuzey ve Güney Amerika Başpiskoposu Athenagoras’ı önermiş, bu öneri Türkiye ve Yunanistan tarafından da kabul görmüştür. Bununla birlikte, Athenagoras’ın patrik seçilmesi hem Türk vatandaşı olmaması, hem de Türkiye’nin seçim süreci boyunca göstermiş olduğu ihtiyatlı tavır nedeniyle kolaylıkla gerçekleşmemiştir. Yunanistan’ın aceleci tavrına karşılık Türkiye ile birlikte ABD’nin de tedbirli bir tutum sergilediği sancılı bir sürecin neticesinde ise Athenagoras Patrik seçilmiş; yeni Patrik, ABD yanlısı söylemleri ve Türk resmi çevreleri ile kurduğu yakın ilişkilerle, göreve başlar başlamaz kendisinden beklenenleri karşılayabilecek bir din adamı olduğunu göstermiştir. Bizzat kendisinin de ifade ettiği üzere Truman doktrinin dini ayağını teşkil eden Athenagoras’ın çabaları, ABD’li ve Türk yetkililer tarafından da memnuniyetle karşılanmıştır. Athenagoras’ın Türk ve ABD yanlısı duruşu, zaman içerisinde Rum cemaati içerisinde ise rahatsızlık yaratmış, kendisine yönelik olarak bazı tepkilere yol açmıştır.
Keywords : İstanbul Patrikhanesi, Athenagoras, Patrik Seçimi, Moskova Kilisesi