ELEŞTİREL REALİZM VE “DÜNYA BEŞTEN BÜYÜKTÜR SÖYLEMİ” BAĞLAMINDA TÜRKİYE’NİN KÜRESEL DÜZEN TALEBİ

Authors : Furkan KAYA, Mesut ÖZCAN, Soner DOĞAN

Pages : 2408-2425

Doi:10.21547/jss.1148602

View : 24 | Download : 12

Publication Date : 2022-10-19

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu makale, Türk dış politikasını ve küresel konumunu yeniden tanımlama arayışını analiz etmek ve anlamak için içsel ve dışsal unsurları da dikkate alarak mevcut argümanlara bir alternatif oluşturmaya odaklanmaktadır. Bu makalenin temel amacı, 2000 sonrası dönemde değişen Türk dış politikası dinamiklerini ve artan kabiliyetlerini dikkate alarak Türkiye’nin küresel sistemin yapısına yönelik yaklaşımını eleştirel realizm bağlamında değerlendirmektir. Bu çerçevede çalışmanın birinci amacı Türkiye’nin uzun yıllardan bu yana bölgesinde yaşanan çatışmaların/krizlerin çözümü, küresel barışın ve adaletin sağlanması için öne sürdüğü “Dünya Beşten Büyüktür” söylemini bir model olarak analiz etmektir. Çalışma bu çerçevede sadece mevcut dış politika dinamiklerini yorumlamayı değil, pozitivist yaklaşıma bir alternatif sunmayı da hedeflemektedir. Çalışma temelde pozitivist yaklaşımın olaylara ve mevcut konjonktüre odaklanarak bir dış politika tahlili yapmanın eleştirisini yapmaktadır. Bu doğrultuda çalışma, Bhaskar ve Patokami’den yola çıkarak çıkarak fail ve yapıyı kullanmakta, Gramsci’nin ise hegemonya yaklaşımını benimsemektedir. Makalenin temel iddiası, eleştirel realizmin dış politika analizinde ana akım teorilere göre daha açıklayıcı ve yorumlayıcı bir tahlil imkânı sunduğudur. Makale bu doğrultuda ontolojik sorgulamanın önemine dikkati çekerken, diğer yandan Türkiye’nin küresel sisteme yönelik eleştirilerini ve çözüm modelini eleştirel gerçeklik bağlamında tartışmaktadır.
Keywords : Dünya Beşten Büyüktür, Türk Dış Politikası, eleştirel realizm, Bhaskar