Çalçık Çunijekov’un Munduzak Adlı Eseri Üzerine Bir İnceleme

Authors : Abdullah ELCAN

Pages : 447-464

Doi:10.21547/jss.1245308

View : 16 | Download : 16

Publication Date : 2023-04-28

Article Type : Research Paper

Abstract :Köklü bir sözlü kültür geleneğine sahip olan Altay Türklerinin yazılı edebiyatları 19. yüzyılın ikinci yarısından itibaren oluşmaya başlamış, Sovyet Devrimi’yle birlikte gelişme göstermiştir. Çağdaş Altay edebiyatının kurucuları arasında kabul edilen yazarlardan biri Çalçık Çunijekov’dur. 1898 yılında Elikmanar bölgesindeki Kuyum’a bağlı Üstügi-Koroçı’da doğan yazar, 1973 yılında Gorno-Altaysk’ta ölmüştür. 1958 yılında Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği, Yazarlar Birliği üyeliğine seçilen Çunijekov ölümüne kadar bu görevi sürdürmüştür. Çunijekov; şiir, masal, hikâye gibi edebî eserler yanında makale, röportaj gibi bilimsel eserlerle de çağdaş Altay edebiyatına katkıda bulunmuştur. Çunijekov’un Munduzak adlı eseri, yazarın hayatından izler taşıyan otobiyografik tarzda bir uzun hikâyedir. Hikâyede Munduzak adında bir genç merkeze alınarak Altay Türklerinin Sovyet Devrimi’nden önceki hayatları, devrim sırasında devrim karşıtı Aklar ile devrim yanlısı Kızıllar arasındaki iç çatışmaları ve devrimden sonraki yeni hayatları anlatılmaktadır. Sovyet edebiyatı ilkelerine bağlı bir yazar olan Çunijekov, bu ilkeleri Munduzak adlı eserine de yansıtmıştır. Hikâyede Altay Türklerinin geleneksel yaşam biçimleri olumsuzlanmakta, Sovyet Devrimi ile birlikte oluşturulan yeni hayat biçimi öne çıkarılmaktadır. Yazar eski ile yeninin karşılaştırılmasını emek ve inanç sömürüsü, devrim ve iç savaş yılları, yeni hayatın önemli simgelerinden olan kolhozlar ve eğitim gibi temalar üzerinden yapar. Bu çalışmada, Çalçık Çunijekov’un hayatı ve eserleri üzerine kısaca bilgiler verildikten sonra yazarın Munduzak adlı eseri yapı ve tema bakımından incelenecektir.
Keywords : Çağdaş Altay Edebiyatı, Çalçık Çunijekov, Munduzak