Schelling'in Transandantal İdealizm Dizgesi ve Başlangıç İlkesi Sorunu

Authors : Ahmet Cüneyt Gültekin

Pages : 1256-1266

Doi:10.21547/jss.1440027

View : 79 | Download : 110

Publication Date : 2024-10-24

Article Type : Research Paper

Abstract :Düşünmenin bir başlangıç ilkesi ile harekete geçmesi ve bu ilke yoluyla felsefenin bir dizge içinde kendini sunması Schelling’in transandantal idealizmini belirler. Filozofun dizgesinde koşulsuz bir ilke olarak ortaya konulan özbilinç, başlangıç sorununa ilişkin bir çözüm girişimidir. En yüksek ilke olarak özbilinç, öznel ve nesnel olanın birliğinin sağlanmasına dönük bir nihai zemin ile kendisinin nedeni ve sonucu olan bir mutlak ortaya koyar. Bu birlikte ben (zihin) ve doğa birbirlerini gerektiren bir ilişkide çakışmakta ve ‘ben’ hem özne hem de kendisi için bir nesne olmaktadır. Bu transandantal birlik, bilginin de bir koşulu olarak, başlangıç ilkesinden bütün bir dizgeyi türetmeyi olanaklı kılar. Dolayısıyla ilk ilkenin bulgulanışı ve ne olduğu dizgenin genel karakterini ve yapısını da belirlemektedir. Bu bağlamda bu çalışmada Schelling’in dizgesinin ilk ilkesine ilişkin bir çözümleme yapılarak başlangıç ilkesi sorununun önemi gösterilecektir. Transandantal İdealizm Dizgesi yapıtı çerçevesinde filozofun özellikle Spinoza’dan farkı ortaya konulacak, böylece düşüncenin ve bilginin kendini meşrulaştırma zemini açığa çıkarılacaktır. Bu çerçevede Schelling’in yaklaşımı Spinoza’nın açıklamakta eksik bırakmış olduğu öznelliğin öne çıkarılışı olarak da okunabilir. Ayrıca varolma ve bilmenin başlamasının olanağı olarak bir ilkenin bulgulanması düşünme süreçlerinin işleyişinin koşulu olarak tespit edilmekte ve ontolojik ve epistemolojik açıklamalar için kökensel bir zemin olarak kritik bir önem taşımaktadır.
Keywords : Başlangıç ilkesi, Transandantal idealizm, Özbilinç, Öznellik