İbn Derrâc’ın Şiirlerinde Çiçek Tasviri

Authors : Gamze Yuceturk Kurtulmus

Pages : 426-443

Doi:10.21547/jss.1555475

View : 31 | Download : 26

Publication Date : 2025-01-28

Article Type : Research Paper

Abstract :Endülüs’ün önde gelen tabiat şairlerinden İbn Derrâc, el-Mansur b. Ebî ‘Âmır’ın kâtibi ve şairi idi. Hem bulunduğu coğrafyanın doğal güzellikleri hem de uzun yıllar sürdürdüğü saray şairliği; onun hayal gücünü ve bunları şiire dökme becerisini geliştirerek özellikle nevriyyât (meyve ağacının çiçekleri) ve zahriyyât (diğer çiçekler) türündeki şiirleriyle diğer tabiat şairlerinden ayrılmasını sağlamıştır. Yani doğayı bir bütün olarak incelemek yerine parçaya odaklanmıştır. Endülüs Emevileri Döneminde yaşamış bu şair, konuyu işleyiş bakımından öncü şairlerden olsa da klasik Arap şiirinin üslubundan kopamamıştır. Bu yönüyle birçok Endülüslü şair gibi Doğulu şairlere benzetilmiş ve Endülüs’ün Mutenebbî’si olarak anılmıştır. Bunun yanı sıra klasik tarzda ifadeler kullanması, “Endülüs’te yaşayan bedevî bir şair olarak tanınmasına” yol açmıştır. Mahmûd Ali el-Mekkî tarafından tahkiki yapılarak 1961 yılında Şam’da yayınlanmış ve 173 parça şiir içeren şairin divanı, çalışmanın ana kaynağını oluşturmaktadır. Çalışmada Arap edebiyatında doğa tasviri, bunun birer parçası olan nevriyyât ile zahriyyât türü şiirler ve İbn Derrâc hakkında kısa bir bilgi verilmiştir. Ardından şairin divanı baştan sona incelenmiş ve divanda geçen meyve, bitki ve ağaç isimleri hariç tutularak sadece zahriyyât türüne giren çiçek isimleri tespit edilmiştir. Böylece bu çiçeklerin farklı benzetme ve anlatımlarla şiirde işleniş amaçları ve şekilleri, herhangi bir duygunun, düşüncenin ya da durumun genel sembolik değerlerinden farklılıkları ortaya konmuştur.
Keywords : İbn Derrâc, Endülüs şiiri, çiçek, doğa tasviri, zahriyyât.