İletişim Teknolojilerinin Toplumsal Dinamikleri: Habermas ve Castells’in Teorik Yaklaşımlarının Karşılaştırılması

Authors : Ali Ozturk

Pages : 35-55

Doi:10.21547/jss.1563809

View : 55 | Download : 37

Publication Date : 2025-01-28

Article Type : Research Paper

Abstract :İletişim teknolojilerinin hızlı gelişimi, modern toplumların yapısında köklü dönüşümlere yol açmıştır. 20. yüzyılın sonlarından itibaren internetin ve dijital iletişim araçlarının yaygınlaşması, bireylerin, toplulukların ve devletlerin etkileşim biçimlerini yeniden şekillendirmiştir. Günümüzde bireyler arasındaki iletişim giderek daha fazla dijital platformlar aracılığıyla gerçekleşmekte, bu da yeni bir kamusal alanın oluşmasına ve geleneksel kamusal alanın yeniden tanımlanmasına neden olmaktadır. Bu makale, iletişim teknolojilerinin toplumsal dinamikler üzerindeki etkilerini ele alan Jürgen Habermas ve Manuel Castells\\\'in teorilerini karşılaştırmalı olarak incelemektedir. Habermas, İletişimsel Eylem Teorisi ile kamusal alanın dönüşümünü analiz ederken, iletişim teknolojilerinin toplumsal katılımı artırma potansiyeline ve kamusal alanın ticarileşme riski gibi sorunlara odaklanır. Habermas’a göre dijital iletişim, bireylerin kamusal alana katılımını genişletebilir, ancak aynı zamanda ticarileşme ve özel çıkarların kamusal alanı kuşatması riski de taşır. Castells ise Ağ Toplumu teorisi ile dijital ağların toplumsal yapıları ve güç ilişkilerini yeniden şekillendirme gücünü vurgular. Özellikle dijital bölünmenin toplumsal eşitsizlikleri artırabileceğine dikkat çeken Castells, küresel iletişimin toplumsal yapılar üzerindeki etkilerini ele alır. Bu iki teori, iletişim teknolojilerinin demokratik süreçler ve toplumsal katılım üzerindeki çift yönlü etkilerini anlamada birbirini tamamlayıcı ve eleştirel perspektifler sunar. Çalışma, teorik analiz ve karşılaştırmalı analiz yöntemlerini benimseyerek, iletişim teknolojilerinin toplumsal yapıları nasıl dönüştürdüğünü çok boyutlu bir bakış açısıyla incelemeyi amaçlamaktadır. Teorik analiz, konuyu kuramsal çerçeveler içinde ele alarak kavramsal bir inceleme sunarken, karşılaştırmalı analiz, iki teorinin benzerlik ve farklılıklarını detaylandırarak anlamayı sağlar.
Keywords : İletişim Teknolojileri, Kamusal Alan, Ağ Toplumu, Jürgen Habermas, Manuel Castells.