Çin\\\'in Deniz Taşımacılık Koridorları Çerçevesinde Arktik ve Akdeniz Geçitlerinin Konumları Hakkında Bir Karşılaştırma

Authors : Ferdi Güçyetmez, Sina Kısacık

Pages : 912-935

Doi:10.21547/jss.1574311

View : 167 | Download : 114

Publication Date : 2025-04-29

Article Type : Research Paper

Abstract :Küresel güvenlik ve jeopolitik eksenli sorunlar, ülkelerin yeni müttefikler ve alternatif ticaret rotaları arayışına neden olmuştur. Bu bağlamda, Akdeniz’deki güvenlik sorunlarının yanı sıra Kuzey Deniz Rotaları’nın giderek daha erişilebilir hâle gelmesi, Arktik bölgesinin küresel ölçekteki stratejik önemini artırmıştır. Özellikle Çin, geniş kapsamlı Kuşak ve Yol Girişimi’nin başarılı bir şekilde sürdürülmesi için her iki bölgeyi de stratejik açıdan kritik bir konumda değerlendirmektedir. Malakka Boğazı ve Süveyş Kanalı gibi mevcut rotalarda yaşanan geçit problemleri, Çin’i alternatif güzergâh arayışlarına itmiş ve bu doğrultuda Arktik, jeopolitik bir potansiyel alana dönüşmüştür. Arktik bölgesine yönelik Çin’in artan ilgisi, altyapı yatırımları ve enerji taşımacılığı iş birlikleriyle somutlaşmaktadır. Özellikle Rusya ile sıvılaştırılmış doğalgaz taşımacılığı alanında kurulan ilişkiler, Kuzey Deniz Rotası’nın Çin için giderek öncelikli hâle gelmesini sağlamaktadır. Mevcut Akdeniz rotalarının maliyet ve teknik zorluklarının yanı sıra, bölgedeki güvenlik riskleri de Çin’i Arktik güzergâhına yönlendiren önemli etkenlerden birisidir. Kuzey Deniz Rotası, enerji tasarrufu, ekonomik iş birliği ve daha güvenli bir ticaret güzergâhı sunma potansiyeli ile Çin’in ticaret stratejisinde kilit bir rol üstlenmeye başlamıştır. Bu makale, Arktik geçiş rotalarının gelecekteki jeopolitik önemini vurgularken, bu rotaların yerleşik Akdeniz güzergâhlarıyla karşılaştırmalı analizini sunmaktadır. Güvenlik, maliyet, enerji verimliliği ve ekonomik iş birliği gibi jeopolitik faktörler ışığında, Çin’in hangi ticaret yollarını daha elverişli bulabileceğine dair kapsamlı değerlendirmeler yapılmaktadır. Bu bağlamda, Arktik ve Akdeniz rotalarının uluslararası ticaret üzerindeki potansiyel etkileri incelenmektedir.
Keywords : Arktik Bölgesi, Akdeniz Ticaret Rotası, Çin’in Deniz Taşımacılığı Koridorları, Kuzey Denizi Rotası, Ticaret Rotalarının Jeopolitiği