Tarihî Gaziantep Bey Mahallesine Mutenalaştırma Kavramı ve Medyadaki Temsili Çerçevesinden Bakmak

Authors : Berkay Yıldırım, Gökhan Gökgöz

Pages : 635-658

Doi:10.21547/jss.1612410

View : 225 | Download : 192

Publication Date : 2025-04-29

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmada, tarihî Gaziantep Bey Mahallesinin, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü çatısı altında işlerlik gösteren Koruma Uygulama ve Denetim Büroları’nın (KUDEB) uygulayıcılığını üstlendiği sokak sağlıklaştırma projesi kapsamındaki restorasyon sürecinin sebep olduğu mekânsal dönüşüm süreci, “mutenalaştırma” (Gentrification) kavramı kapsamında irdelenmiştir. Neoliberalizmin kentsel mekâna sirayeti ve mutenalaştırma kavramı özelinde kentsel mekânın yeniden üretim merhaleleri, Bey Mahallesi örneği üzerinden tartışmaya açılmaktadır. Neoliberal kent politikaları ve mutenalaştırma kavramı kapsamında bir kentsel mekân örneği olarak Bey Mahallesinin tarihselliği ve barındırdığı anlam, mekânın kimliğine odaklanan tarihsel, fiziksel (restorasyon), ekonomik ve simgesellik kategorileri çerçevesinde irdelenmiştir. Bey Mahallesinin “sokak sağlıklaştırma projesi” ile başlayıp yenileme çalışmaları ile devam eden dönüşüm süreci, mahalle içerisinde yapılan derinlemesine görüşmelerden edinilen izlenimler, Bey Mahallesinin medyadaki temsilini oluşturan internet haberlerindeki söylemlerle birlikte kategoriler çerçevesinde tematik olarak analiz edilmiştir. Bey Mahallesi özelinde mutenalaştırma sürecinin, yerleşim bölgesi sakinleri açısından ötekileştirici/dışlayıcı bir şekilde işletildiği söylenebilir. Kamuoyu açısından ise gerek derinlemesine görüşmelerde gerekse haber metinlerinde yer alan söylemlerden yola çıkarak Bey Mahallesinin medyadaki temsilinin yanıltıcı nüveler barındırdığı görülmektedir. Kentin tüm görünümlerine kolektif anlamlar sinmiştir ve bu anlamlara hassasiyet gösterilmesi gerektiğine yönelik söylemler, farklı kereler hem derinlemesine görüşmelerde hem de basına yansıyan söylemler çerçevesinde yaratılan medya temsilinde kendini göstermiştir. Kent alanlarında nesnelerin, insanların ve çevredeki kümelenmelerin varlığının izi vardır. Bu izleri silmeye dönük her faaliyet, mekânın hafızasını silmekle eşdeğerdir.
Keywords : Kentsel mekân, medya, mutenalaştırma, neoliberalizm