Tavuk Dışkısının Çevre Sorunu Olmaktan Çıkarılmasında Uygulanan Yöntemler

Authors : Hasan ELEROĞLU, Sayiter YILDIZ, Arda YILDIRIM

Pages : 14-24

View : 15 | Download : 13

Publication Date : 2013-06-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Kanatlı hayvanlardan canlı ağırlığının %3–4’ü kadar günlük dışkı elde edilmektedir. Ortalama olarak bir kümes hayvanı 22 kg/yıl dışkı üretmektedir. Türkiye’de yaklaşık 7 milyon ton kanatlı dışkısı çevre sorunu yaratmaktadır. Diğer taraftan, yıllık yedi milyon ton atık sorunu yaşayan tavukçuluk sektörü, “Koku Yönetmeliği” nedeniyle de cezai yaptırımlarla karşı karşıya kalmış bulunmaktadır. Tavuk atıklarının ekonomik olarak değerlendirilmesinde yem, gübre ve biyogaz uygulamaları dikkat çekmektedir. Bu uygulamalarda kullanılan yöntemler arasında farklılıklar bulunmakta, bu ise atıkların en uygun biçimde değerlendirilmesi ile ilgili yöntem belirlemeye ilişkin sorunları da beraberinde getirmektedir. Tavuk dışkısından yem olarak yararlanmayı kısıtlayan sağlık endişesi, gübre olarak işlenmesine yönelik maliyet sorunları ve biyogaz olarak değerlendirilmesinde karşılaşılan teknik sorunlar kullanım alanlarını sınırlamaktadır. Tavuk dışkısının atık olarak işlenmesinde aerobik ve anaerobik işlemler, kompostlama, yakma gibi yöntemlerin yanı sıra son yıllarda farklı kurutma teknikleri de kullanılmaktadır. Türkiye’de tavukçuluk endüstrisinin ilerlemesinin gelecek yıllarda da devam edeceği tahmin edilmektedir. Bu nedenle, en uygun atık değerlendirme yönteminin ve stratejisinin belirlenmesinde yarar bulunmaktadır. Topraktan alınan besin maddesinin yine toprağa zararsız olarak geri dönüşümünün sağlandığı yöntemleri en çevreci bir yöntem olarak kabul edildiğinde; tavuk dışkısının organik gübre olarak kullanılması, onu çevre sorunu yaratan atık olmaktan çıkaracak ve tarımda kullanılmasıyla üretimde katkısı artacaktır. Bu nedenle, tavuk dışkısından gübre üretmeye yönelik teknolojilerin geliştirilmesine gereksinimler bulunmaktadır.
Keywords : Çevre, gübre, katı atık, kurutma, mikroorganizma, kümes hayvanları