Söylem Çözümlemesi Bağlamında Öğretmen Adaylarının Öğretmenin Toplumdaki Rollerine İlişkin Metafor Algıları

Authors : Tahir GÜR, Tuncay DİLCİ, İbrahim COŞKUN

Pages : 91-106

View : 21 | Download : 8

Publication Date : 2013-06-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmada öğretmen adaylarının görüşlerine göre öğretmenin toplum içindeki rollerini betimlemek amaçlanmıştır. Araştırmada nitel araştırma tekniklerinden olan metafor ve söylem çözümleme yöntemleri kullanılırken her iki teknik için oluşturulan çalışma grupları Cumhuriyet Üniversitesi Eğitim Fakültesi Sınıf ve Türkçe öğretmenliği programlarında okuyan öğrencilerdir. Söylem çözümlemesi için çalışma grubu on dört kişiden oluşurken, metafor çözümlemesi için dört yüz altmış öğrenci ile çalışılmıştır. Söylem çözümlemesi için öğrencilerden değişik zamanlarda alınan öğretmen konulu üç yazı kullanılırken, metafor çözümlemesi için öğrencilerin öğretmenler için kullandığı metaforları ve neden kullandıklarını belirttikleri anketler veri toplama araçları olarak kullanılmıştır. Çalışmanın sonuçlarına göre, öğretmenlerin en önemli toplumsal rolleri olarak toplumun kültür ve değerlerini öğrencilere aktarmadaki sosyalleştirici; toplumu daha ileriye ve iyiye götürmedeki öncü; bilgi ve tecrübe aktarmadaki öğretici; hata ve problem durumlarındaki mücadeleci ve onarıcı –aynı zamanda- çözümcü rolleri öğrencilerin ürettikleri söylem ve geliştirdikleri metaforların çözümlenmesi ile ortaya çıkmıştır. Bu bağlamda öğretmenleri yetiştiren kurumların yukarıda sözü edilen metaforlar bileşeninde programlarını yeniden gözden geçirmeleri, hizmet içi eğitimler yoluyla daha aktif ve dinamik öğretmen profili oluşturma ve toplumun ve çağın değişen şartlarına uygun olarak yetiştirilmeleri gerektiği gibi öneriler sıralanmıştır.
Keywords : Öğretmen, Sosyal Rol, Sınıf Öğretmeni, Türkçe Öğretmeni, Metafor, Söylem Çözümlemesi