Gıda İsrafının Davranışsal Belirleyicileri; Tokat İli Örneği

Authors : Hayati GÖNÜLTAŞ, Halil KIZILASLAN, Nuray KIZILASLAN

Pages : 14-24

View : 20 | Download : 11

Publication Date : 2020-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :İsraf, sosyal bir durum olmakla birlikte büyük ekonomik ve çevresel sonuçlar doğurabilen bir sorun olarak görülmektedir. Gıda da yapılan israf ise dünyanın tümünü etkileyebilecek derece de önemli olarak algılanmaktadır. Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) verilerine göre dünya genelinde her yıl ortalama 750 milyar dolar değerindeki gıda, yani üretilen gıdanın üçte biri israf olmaktadır. Bu israfın %20’si tarlada, %40’ı ise sofrada meydana gelmektedir. Bu çalışmanın amacı Tokat’ta yaşayan tüketicilerin gıda israf davranışına etki eden faktörlerin ortaya konulmasıdır. Çalışmada sonlu popülasyon standart sapma yerine popülasyon oranı kullanımı ile basit tesadüfi örneklem yöntemiyle %95 güven düzeyi ve %5 hata payı için gerekli olan asgari örnek hacmi belirlenmiştir. Buna göre 383 adet anket yeterli olmasına rağmen 435 adet anket yapılması ön görülerek sonucun daha güvenilir hale getirilmesi amaçlanmıştır. Anket çalışmasında 5’li likert ölçeği kullanılarak faktör ve güvenilirlik analizleri yapılmıştır. Çalışmada faktörlerin 3 başlık altında toplandığı görülmektedir. I. faktör grubu toplam varyansın %49.048’ini açıklayan ve ’’Gıda israfına karşı farkındalık ve dikkat’’ olarak adlandırılan grubu, II. faktör grubu %20.520’sini açıklayan ‘‘Gıda israfının önlenmesi’’ faktörünü, III. faktör grubu ‘’Gıda israfına yönelik bilinç’’ diye adlandırılan ve varyansın %16.341’ini açıklayan grup olmak üzere hepsi birden toplam varyansın %85.909’unu açıklamaktadır. İsrafla mücadele insalığın geleceği açısından zorunluluk arz ettiğinden dolayı buna yönelik eğitimlerin aileden başlamak üzere verilmesi bunun için de öncelikle ebeveynlerin bilinçlendirilmesi gerekmektedir. Ayrıca israfta önemli bir boyut olan gıda tedariği soğuk zincirine dikkat edilmesi gıdaların bozulmasının önlenmesini sağlayacaktır.
Keywords : Gıda israfı, Tokat ili, davranışlar, farkındalıklar, faktör analizi