Tokat Yöresinde Doğal Olarak Yetişen ve Bodur Özellik Gösteren Elma Genotiplerinin (Malus sp.) Seleksiyonu ve Anaçlık Özelliklerinin Araştırılması

Authors : Osman IŞIK, Resul GERÇEKCİOĞLU

Pages : 143-153

View : 17 | Download : 15

Publication Date : 2021-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Araştırma, Tokat İli merkez ve ilçelerinde kültür elmaları için bodur anaç olarak düşünülen ‘yer elması elma genotipleri’ üzerinde, 2012-2015 yılları arasında yürütülmüştür. Yer elması elma genotiplerinin, il genelindeki populasyonu incelenerek, birbirinden farklı olduğu gözlenen 331 adet farklı birey işaretlenmiştir. Belirlenen genotipler içinden bir ön seçim yapılarak en yüksek puanı alan 40 genotip tespit edilmiştir. Bu genotiplerin içerisinden de beşi (60MKA23, 60MES07, 60EKA36, 60PÜZ22 ve 60PDE12) anaç adayları olarak seçilmiştir. Bu 5 genotip; M9, MM106 ve MM111 klon anaçlarıyla birlikte MM111 anaçları üzerine aşılanarak aşı sürme oranı, anaç çapı, çeşit çapı, dallanma durumu, sürgün kalınlığı, sürgün uzunluğu ve boğum arası uzunluk gibi bodur elma anaçlarındaki temel morfolojik özellikleri incelenmiştir. Ayrıca, genotiplerin birbirleriyle ve M9, MM106 ve MM 111 anaçlarıyla genetik akrabalığını belirlemek için moleküler analiz (SSR) yapılmıştır. Sonuçta, araştırmada kullanılan 5 genotipin birbirine çok yakın akraba olduğu; M9 anacına %50, MM106 ya %25, MM111 ile %17 düzeyinde yakın akraba olduğu görülmüştür. Diğer yandan ‘60EKA36’ genotipi stoolbed daldırma yöntemiyle ile başarılı bir şekilde çoğaltılmıştır.
Keywords : Seleksiyon, elma Malus sp, yer elması yerel çeşidi, anaç ıslahı, vejatatif çoğaltım, Tokat ili, SSR