EBUSSUÛD EFENDİ’NİN HİDAYET-DALÂLET ANLAYIŞI

Authors : İbrahim BAYRAM

Pages : 115-144

View : 21 | Download : 16

Publication Date : 2017-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Osmanlı’nın tartışmasız en önemli âlimlerinden biri olan Ebussuûd Efendi, daha çok hukukçu ve müfessir kimliğiyle tanınmış bir zattır. Onun kelam ilminin önemli meselelerinden birisini teşkil eden hidâyet-dalâlet konusuyla ilgili görüşleri meşhur tefsir eserinde yer almaktadır. Mâtürîdî bir çizgi takip eden müfessir, hidâyet ve dalâlet konusunu da bu anlayış üzerinden şekillendirmiştir. Kişinin hidâyete sevki ile dalâlete düşmesini kul merkezli bir biçimde yorumlayan müellif, konuyla ilgili âyetleri tefsir ederken hidâyet ve dalâletin yaratılmasını insanın özgür olan iradesini iyiliğe yahut kötülüğe yöneltmesiyle ilişkilendirmeye dikkat etmiştir. Bu makalede Ebussuûd Efendi’nin kimliğinde Matüridiyye mezhebinin daha çok müteahhirun kelamcılarında görülen hidâyet ve dalâlet ile insan iradesi arasında bir bağ kurma anlayışının bir yansıması ortaya konulacaktır.
Keywords : Ebussuûd Efendi, kader, hidâyet, dalâlet