The Impact of Interventions Based on Mishel’s Uncertainty in Illness Theory on Caregivers of Children Diagnosed with Cancer: Randomized Controlled Trial

Authors : Sevil ÖZKAN, Fatma TAŞ ARSLAN

Pages : 439-446

Doi:10.54005/geneltip.1128563

View : 24 | Download : 10

Publication Date : 2022-08-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Amaç: Mishel'in Hastalıklarda Belirsizlik Teorisi’ne (MHBT) dayalı hemşirelik müdahalelerinin kanser tanısı alan çocukların bakım verenlerinde belirsizlik, umutsuzluk, baş etme ve uyumu üzerine etkisini araştırmaktır. Gereç ve Yöntem: Bu çalışma tekrarlı ölçümler (ön test-son test-izleme) ve paralel grup (müdahale-kontrol) içeren randomize kontrollü deneysel tasarımda bir çalışma olup; çalışma da belirsizlik (MHBÖ-E/ÇF), umutsuzluk (BUÖ), baş etme ve uyum (BUSÖ) ile ilgili ölçümler vardır. Çalışma Ocak-Temmuz 2019 tarihlerinde, çocuk onkoloji-hematoloji kliniklerinde izlenen kanser tanısı alan 46 çocuğun bakım vereni ile yürütülmüştür. Girişim Grubu'na (GG) teoriye dayalı olarak geliştirilen protokole uygun 6 modül eğitim ve danışmanlık verilmiştir. Çalışmada CONSORT kılavuzu uygulanmıştır. Bulgular: MHBÖ-E/ÇF son test puan ortalaması GG’de KG'den daha düşüktü (p<0.05) ve bakım verenlerin GG ve KG'de olmasına bağlı olarak belirsizlik algıları zaman içinde anlamlı olarak azaldı (p<0.05). BUÖ son test ve izlem puan ortalamaları GG’nin KG'ye göre daha düşük olduğu (daha az umutsuzluk algısı) belirlendi (p<0.05). BUSÖ son test ve izlem puan ortalamaları GG ve KG'de benzer bulundu. Ayrıca, grup*zamanın umutsuzluk, baş etme ve uyum algısı üzerindeki etkisi de istatistiksel olarak benzerdi. Sonuç: MHBT’ne dayalı hemşirelik müdahaleleri, bakım verenlerin belirsizlik, umutsuzluk ve baş etme uyumlarını olumlu yönde destekleyebilmektedir.
Keywords : Bakım veren, Çocuk, Hemşirelik Girişimi, Kanser, Mishelin Hastalıklarda Belirsizlik Teorisi