DEĞİŞEN KARADENİZ JEOPOLİTİĞİNDE: AMERİKAN FAKTÖRÜ

Authors : Gökhan EŞEL

Pages : 45-64

View : 9 | Download : 15

Publication Date : 2015-12-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Amerika Birleşik Devletleri ABD ’nin Karadeniz coğrafyasına ilgisi özellikle Soğuk Savaş Dönemi’nin ardından artarak belirginleşmiştir. PostSovyet dönemde bağımsızlıklarını kazanan bölge devletlerinin çağdaşlaşma ve demokratikleşme süreçlerini yakından izleyen ABD öncelikle NATO aracılığıyla bölgede söz sahibi olma yolunu seçmiştir. Günümüzde birçoğu AB üyesi ya da üye adayı durumda ve aynı zamanda bir kısmı NATO üyesi konumuna gelen bölge ülkeleri üzerinde, ABD’nin gittikçe belirginleşen politik hegemonyasına karşı nihayet Rusya sessizliğini bozarak Ukrayna’nın elinde bulunan ve jeo-stratejik açıdan oldukça önemli olan Karadeniz limanlarını ilhak ettiğini tüm dünyaya duyurmuştur. NATO ve dolayısıyla ABD için önemli enerji kaynak ve koridorlarının bulunduğu coğrafyanın yeniden Rus tehdidi altına girmesi anlamına gelen bu gelişmeler ışığında ABD’nin yeni stratejisinin ne olacağı noktasında ABD’nin Ankara Büyükelçi Vekili Ross Wilson’un sözleri anlamlıdır: “Amerikan perspektifine göre NATO şu an olduğu gibi gelecekte de, Karadeniz coğrafyasını da içeren Avrupa-Atlantik coğrafyasının temel ve üstün nitelikli güvenlik kaynağı olmaya devam edecektir. Amerikan yaklaşımı, bölgeye doğrudan müdahale yerine müttefikler ve dost ülkeler aracılığıyla ve bu ülkelerin rahat hareket edebilecekleri çerçeveler dâhilinde güvenlik hususunda işbirliği ve eşgüdümü güçlendirme esasında harekete dayanmaktadır. ABD Karadeniz’de fiziki olarak varlığını tesis etmek peşinde değildir. Ancak ABD bölgede müttefikleri ve dost ülkeler aracılığıyla güvenlik ve işbirliğini güçlendirmeyi ve kalıcı kılmayı kendi ödevi bilmektedir.”
Keywords : Karadeniz, Jeopolitik, NATO, ABD, Rusya