Kriz Anı ve Acil Durumlarda İnsani Yardım Program ve Döngülerine İlişkin Bir İnceleme

Authors : Gulbahar Arslan Elnasharty, İsmail Erol

Pages : 39-86

Doi:10.70972/gad.1584971

View : 68 | Download : 59

Publication Date : 2024-12-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Arka Plan: İnsani yardım operasyonları; acil, ani ve ciddi bir olay ya da zararı gidermek, hayata, sağlığa, mülke yönelik yakın bir tehlikeyi önlemek amacıyla acil eylem gerektiren durumlara ilişkin faaliyetleri içermektedir. Acil durum hizmetleri ve kullanılan prosedürler; olayın algılanabilme, yönetilebilme, kabiliyet ya da yetkililerine göre değişim göstermekte veya sorumlu kurumlar ve yetkililerce belirlenmektedir. Dünya genelinde doğal nedenlerden kaynaklı afetler, felaketler veya insan kaynaklı savaş, iç çatışma durumları devlet ve/veya dışı silahlı grupların dâhil olduğu durumlar; insani yârdim operasyonlarının ve programlarının ivedilikle gerçekleştirilmesini zorunlu kılmaktadır. Amaç: Kriz ve acil durumlarda insani yardım program ve döngülerine ilişkin, insani yardım aktörlerinin misyon ve stratejileri, “insani yardım operasyonları ve insani yârdim programları döngüsünün planlanması, uygulanması, işleyiş süreci ve yardımcı mekanizmalarına ilişkin mevcut araştırma bulgularının ortaya konulması amaçlanmıştır. Bu çalışmayla gerçekleştirilen literatür taraması sonucunda acil durum ve kriz anlarının temel özelliklerini; kayıp ve hasara yol açmaları, dış yardım, çoklu paydaşların katılımı ve reaktif/proaktif yaklaşımları gerektirdikleri ortaya konulmaya çalışılmış ve geleceğe ilişkin olası araştırma fırsatları sergilenmesi planlanmıştır. Yöntem: Bu araştırmada; yöntem olarak mevcut literatür incelenmiştir. Bu çalışmayla gerçekleştirilen literatür taraması sonucunda acil durum ve kriz anlarının temel özelliklerini; kayıp ve hasara yol açmaları, dış yardım, çoklu paydaşların katılımı ve reaktif/proaktif yaklaşımları gerektirdikleri ortaya konulmaya çalışılmış ve geleceğe ilişkin olası araştırma fırsatları sergilenmesi planlanmıştır. Bulgular: Bu çalışmada gerçekleştirilen literatür taraması sonucunda afetlerin temel özelliklerinin; ani olmaları, öngörülememeleri, kayıp ve hasara yol açmaları, dış yardım, çoklu paydaşların katılımı ve reaktif/proaktif yaklaşımları gerektirdikleri ortaya koyulmuştur. Sonuç: Literatür kapsamında kriz tanımları ele alındığındaysa, krizlerin genellikle bir sistem, kuruluş, bir grup insan veya bireyle ilişkilendirildiğini, temel özelliklerinin ise benzersizlik, tehlike, hasara yol açma ve öngörülemezlik olarak belirlendiği gözlemlenmiştir.
Keywords : İnsani Yardım Operasyonları, ⁠Acil ve Kriz Durumları, ⁠İnsani Yardım Kuruluşları, İnsani Yardım Döngüsü, Koordinasyon ve İletişim