Ortaokul Öğrencilerinin Sosyal Bilgiler Dersinde Çalışkanlık Değerine Yönelik Metafor Algıları

Authors : Vedat AKTEPE, Abdulkadir UZUNÖZ, İlhami SARIÇAM

Pages : 449-466

Doi:10.31592/aeusbed.660037

View : 26 | Download : 13

Publication Date : 2020-07-21

Article Type : Research Paper

Abstract :Araştırmanın amacı; 5, 6, 7 ve 8. sınıf öğrencilerinin sosyal bilgiler öğretimi programında yer alan ‘çalışkanlık’ değerine yönelik algılarını tespit etmek, metafor aracılığıyla bu algıyı sınıf ve cinsiyet düzeylerinde belirlemektir. Araştırmada nitel araştırma desenlerinden “Olgubilim” kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma gurubu 2018-2019 eğitim-öğretim yılı bahar döneminde (II. Dönem) 5, 6, 7 ve 8. sınıfların dört şubesinden ikisi seçilmiş, sekiz şube üzerinden ‘Örnek Form ve Bireysel Bilgi Formu’ aracılığıyla veri toplamak için çalışmaya katılım gösteren 136 (68 kız - 68 erkek) öğrenciden oluşmaktadır. Ankara İli Sincan İlçesinde eğitim öğretim faaliyetine devam eden 5, 6, 7 ve 8. Sınıf öğrencilerinin çalışkanlık değerine yönelik görüşleri içerik analizi yöntemiyle analiz edilmiş elde edilen metaforlar uygun kategorilere ayrılarak belli temalar altında toplanmıştır. Sosyal Bilgiler Eğitimi Programında yer alan değerlerden ‘Çalışkanlık’ değerine ilişkin geliştirdikleri metaforları ortaya çıkarmak için Çalışkanlık, ‘…..…… ’ ya benzer. Çünkü, ‘……………’ dır. Cümlesi şeklinde iki soru sorulmuş ve katılımcıların cevaplamaları istenmiştir. Araştırmada çalışkanlık değerine yönelik öğrenci görüşlerinden yapılan gruplamalarla “Mücadele, beklenti, sorumluluk, planlı olma ve düzen” kategorileri oluşturulmuştur. Yine araştırmada çalışkanlık değerine yönelik “Karınca, arı, azim, başarı, kitap, anne ve baba” metaforları ön plana çıkmıştır. Araştırmaya katılan 5.sınıf öğrencileri daha çok somut kavramları, 8.sınıflar ise daha çok soyut kavramları metafor olarak kullanmışlardır. Öğrencilerin değerler üzerinde yapılan metafor çalışmaları etkili olması için öğretmenlerin sözlü ve yazılı anlatım çalışmalarını yapmalarının yanında alt sınıflardan üst sınıflara doğru somuttan soyuta öğretim ilkesini temel almaları önerilmiştir.
Keywords : Öğrenci, metafor, sosyal bilgiler