Türk Millî Mücadelesi Dönemi Hatay Mücadelesinde Bir Kırılma Noktası: Kuseyr Kongresi (1920)

Authors : Mahmut Bolat

Pages : 295-309

Doi:10.31592/aeusbed.1504098

View : 38 | Download : 29

Publication Date : 2025-03-26

Article Type : Research Paper

Abstract :I. Dünya Savaşı’ndan mağlup ayrılan Osmanlı Devleti’nin artık burada olmayacağı söylemi ile Hatay halkını etkilemeye çalışan ve din kardeşliği temelinde, Fransız sömürgesi olmaktansa, bölgede kurulacak bir Arap hükümeti için beraberce çalışmaya Hatay halkını davet eden Hatay bölgesindeki Arap hükümeti yanlıları, yaptığı bu propagandalarla bir kısım Hatay halkını elde etmiştir. Fransız işgaline karşı ortak mücadele verildiği propagandası ile 1920 yılının Temmuz ayına kadar devam ettirilen bu birliktelik, Halep’in Fransızlarca işgali karşısında Arapların tavrı ve Arap hükümeti yanlılarının gerçek niyetlerinin anlaşılması üzerine iyice zayıflayarak kopma noktasına gelmiştir. Bu noktada, Hatay’daki nüfuzlarını kaybetmek istemeyen Hatay’ın Arap hükümeti yanlısı eşrafı, durumu kurtarmak amacıyla Kuseyr’in Ziyaret köyünde bir kongre yapmayı teklif etmişlerdir. Bu kongrede, Hatay’ın Fransızlara karşı direnemeyeceği söylemi ile halkı umutsuzluğa sevk etmeye çalışan ve en iyi çıkar yolun onlarla barış yapmak olduğunu söyleyen Arap hükümeti taraftarı eşrafa tepki büyük olmuş ve görüşleri reddedilerek bundan sonra Hatay’daki mücadelenin Arap hükümeti yanlılarından bağımsız olarak, TBMM Hükümetinin kontrolünde yapılması kararı alınmış ve yeniden bir yapılanmaya girişilmiştir. Bu makalede, nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizi metodu kullanılmış ve Türk Milli Mücadelesi Döneminde, 1920 yılında Hatay’da düzenlenen yerel bir kongre olan Kuseyr Kongresi, arşiv belgeleri, telif ve tetkik eserler kullanılarak değerlendirilmiştir.
Keywords : Antakya, Hatay, Kuseyr Kongresi, Mustafa Kemal Paşa