Karantina yapılanmaları: Klazomen tahaffuzhanesi örneği

Authors : Aylin GAZİ GEZGİN

Pages : 133-175

Doi:10.37246/grid.1064964

View : 12 | Download : 12

Publication Date : 2023-01-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Bulaşıcı hastalıkların yayılımını önlemek amacı ile şüpheli görülenlerin ve eşyaların belirli bir süre bekletilmesine “karantina” denilmektedir. Karantina süreçlerinin geçirildiği yapılar Avrupa’da “Lazzaretto” Osmanlı Devleti’nde ise “tahaffuzhane” olarak isimlendirilmektedir. İlk olarak 14. yüzyılda uygulanmaya başlayan karantina süreçleri, 20. yüzyıla kadar Avrupa başta olmak üzere dünyanın birçok noktasında uygulanmasına rağmen, bu işlevin yerine getirildiği mimari yapılanmalar çok az çalışmada ele alınmıştır. Bu yazının amacı, büyük bir kısmı ayakta kalmış Klazomen Tahaffuzhanesi’nin özgün mimari yapılanmasını ortaya çıkarmaktadır. Bu amaçla, öncelikle 14. yüzyıldan 19. yüzyıla kadar inşa edilmiş karantina yapılanmaları “yer seçimi”, “yerleşim şeması” ve “iç mekân kurgusu” üzerinden ele alınarak karantina işlevine ait yapılanmaların genel mimari özellikleri tanımlanmıştır. Klazomen Tahaffuzhanesi’nin yer aldığı Karantina Ada’sında yapılan incelemelerde elde edilen veriler öncelikle arşiv ve literatür incelemeleri karşılaştırılmış, elde edilen sonuçlar karantina işlevine yönelik mimari yapılanmaların genel özellikleri üzerinden yorumlanarak Klazomen Tahaffuzhanesi’nin 19. yüzyıldaki özgün yapılanması “yer seçimi”, “yerleşim şeması” ve “iç mekân kurgusu” üzerinden tanımlanmıştır.
Keywords : Karantina, Tahaffuzhane, Sağlık Yapıları, Kültürel Miras, Urla Tahaffuzhanesi, Lazzaretto, Klazomen