Türkiye’nin Doğu Karadeniz Bölgesinde Yetişen Karayemiş Bitkisinin (Prunus laurocerasus L.) Meyve ve Toprak Örneklerinin Radyolojik Değerlendirilmesi

Authors : Erkan KIRIŞ

Pages : 229-238

Doi:10.17714/gumusfenbil.398293

View : 14 | Download : 14

Publication Date : 2019-04-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışma Doğu Karadeniz Bölgesinde on dört farklı istasyondan toplanan karayemiş (Prunus laurocerasus L.)‘in meyve kısmında ve bu türün köklerindeki toprak örneklerinde 226 Ra, 232 Th, 137 Cs ve 40 K radyonüklid konsantrasyon sonuçlarını göstermektedir. Karayemişin meyve kısmında 226 Ra, 232 Th, 137 Cs ve 40 K’ın ortalama aktivite konsantrasyonları sırasıyla 1.75, 1.03, 2.07 ve 215.38 Bq kg -1 (kuru ağırlık)’dır. Toprak örneklerinde 226 Ra, 232 Th ve 40 K’ın ortalama aktivite konsantransyonları Dünya ortalaması değerlerinden daha düşük olarak belirlenmiştir. Karayemiş meyvesi ve toprak örneklerinde en yüksek 137 Cs radyonüklid konsantrasyonu Rize Merkez istasyonunda gözlemlenmiştir. Bunlara ek olarak, karayemişin tüketimine bağlı olarak 226 Ra, 232 Th, 137 Cs ve 40 K’ın günlük alımı, yıllık alınan etkin doz ve kanserojen risk değerleri hesaplanmış ve uluslararası değerlerle karşılaştırılmıştır. Ayrıca toprak örneklerinde radyum eşdeğer aktivitesi, soğurulmuş doz oranı, dış tehlike indeksi ve yıllık etkin doz eşdeğeri hesaplanmıştır. Bu hesaplamalara ilaveten topraktan karayemişin meyve kısmına geçen 226 Ra, 232 Th, 137 Cs ve 40 K radyonüklidleri için transfer faktörleri belirlenmiştir. Bu çalışmada elde edilen sonuçlar kanserojen risk ve radyolojik etki parametre değerlerinin herhangi bir risk taşımadığını göstermektedir.
Keywords : Günlük alım dozu, HPGe dedektör, Karayemiş, Radyoaktivite, Transfer faktörü