Atıklardan Siyanürün Geri Kazanımı: SART Prosesi

Authors : Elif YILMAZ, Ersin Y YAZICI, Oktay CELEP, Hacı DEVECİ

Pages : 600-615

Doi:10.17714/gumusfenbil.452203

View : 17 | Download : 10

Publication Date : 2019-07-15

Article Type : Review Paper

Abstract :Dünya’da bakır içeriği yüksek altın cevherlerinden altın üretimi giderek artmaktadır. Bakır minerallerinin siyanür çözeltilerinde yüksek oranlarda çözünmesi nedeniyle bu tür cevherlerden altın kazanımında teknik ve ekonomik zorluklar yaşanmaktadır. Bakır içeriği %0,5’ten yüksek cevherlerden geleneksel siyanür liçi ile altın kazanımı genellikle ekonomik değildir. Yüksek altın kazanımlarına ulaşmak için liç işleminin yüksek siyanür konsantrasyonlarında (CN:Cu>4) yapılması gerekmektedir. Bu durum, hem reaktif maliyetini artırmakta hem de daha fazla siyanür kullanımıyla ilgili olarak çevresel riskin artmasına neden olmaktadır. SART prosesi özellikle bakır içeren altın cevherlerinin yoğun siyanür liçi sonrası atıklardan siyanürün geri kazanımı için geliştirilmiş bir prosestir. Dünya’da ve ülkemizde farklı tesislerde endüstriyel olarak uygulanmaktadır. Prosesin temeli, liç çözeltisinden bakırın asidik koşullarda (pH 4-5) sülfür (Na 2 S) ilavesiyle Cu 2 S halinde çöktürülmesi ve böylece siyanürün serbest hale getirilerek geri kazanımına dayanmaktadır. Elde edilen Cu 2 S yan ürün olarak satılmaktadır. Prosesin performansı sülfür ilavesi, çöktürme süresi, bakır çökeleğinin tikinerde bekleme süresi vd. koşullara bağlıdır. Yüksek saflıkta bir Cu 2 S çökeleği elde etmek için sülfür ilavesinin hassas bir şekilde kontrol edilmesi gerekmektedir. Bu çalışmada, SART prosesinin kimyasal esasları ve performansını etkileyen parametreler detaylı olarak irdelenmiştir. Prosesin ilk yatırım ve işletme maliyetleri ışığında genel bir ekonomik analizi de sunulmuştur.
Keywords : Bakır İçeren Altın Cevherleri, Siyanür Liçi, Siyanür Geri Kazanımı, SART Prosesi