Geç Kretase Yaşlı Bozat (Giresun, KD Türkiye) Plütonu’nun Petrografik, Jeokimyasal ve Petrolojik Özellikleri

Authors : İrfan TEMİZEL, Ayşe KURT

Pages : 454-472

Doi:10.17714/gumusfenbil.510758

View : 20 | Download : 13

Publication Date : 2019-07-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Doğu Pontidler Orojenik Kuşağı’nda (KD Türkiye) farklı boyut ve bileşimlerde olan Geç Kretase yaşlı plütonlar yaygın olarak yüzeylenmektedir. Bunlardan Bozat Plütonu (Giresun) yaklaşık KD-GB uzanımlı olup, Üst Kretase volkanik ve sedimanter kayaçları içerisine yerleşmiştir. Petrografik olarak, incelenen plüton ince-orta taneli olup, monzogabro bileşimlidir. Plüton kayaçları, genel olarak plajiyoklas (An 53-88 ), ortoklas (Or 59-74 ), kuvars, klinopiroksen (Wo 40-45 En 42-44 Fs 12-17 ), biyotit (Mg#: 0.66-0.70), Fe-Ti oksit, apatit ve zirkon içermekte olup, genellikle monzonitik, poikilitik, nadiren pertitik doku gösterirler. Petrokimyasal olarak, incelenen plüton I-tipi, metalümin (A/CNK=0.76-0.93) ve şoşonitik karakterdedir. Ana ve iz element verileri, incelenen plütonun gelişiminde fraksiyonel kristallenme ± asimilasyonun önemli bir rol oynadığına işaret etmektedir. İncelenen plütonun ilksel mantoya normalize edilmiş iz element dağılımları, büyük iyon yarıçaplı litofil element, Th, Ce zenginleşmesi ve negative Nb, Ta ve Ti anomalisi göstermekte olup, bu kayaçların petrojenezinde yitim bileşeninin etkili olduğunu göstermektedir. Ayrıca, incelenen plüton kayaçlarının kondrite normalize edilmiş nadir toprak element dağılımlarında karakteristik olarak gözlenen konkav şekilli desen ve negatif Eu anomalisi, gelişiminde K-feldispat ± plajiyoklas ve klinopiroksen ayrımlaşmasının etkili olduğuna işaret etmektedir. Elde edilen tüm veriler, Geç Kretase yaşlı Bozat Plütonu’nun gerilmeli kıtasal yay ortamında oluştuğunu ve ana magmasının litosferik manto ve alt kabuktan türeyen ergiyiklerin karışımından türediğini ve kabuk içerisindeki magma odasında farklılaşarak yerleştiğini işaret etmektedir.
Keywords : Bozat, Jeokimya, Mineral kimyası, Monzogabro, Giresun, Türkiye