İBN RÜŞD’ÜN KELAMCILARIN HUDUS VE İMKAN DELİLLERİNE YÖNELTTİĞİ ELEŞTİRİLER

Authors : Hüseyin Şahin

Pages : 177-190

View : 17 | Download : 17

Publication Date : 2015-06-01

Article Type : Research Paper

Abstract :İbn Rüşd İslâm düşünce tarihinde önemli bir yeri bulunan düşünürlerden biridir. Bu çalışmanın öncelikli amacı, Allah’ın varlığını ispat için kelamcıların kullandığı hudus ve imkan delillerine İbn Rüşd tarafından yapılan eleştirileri ortaya koymaktır. İbn Rüşd bu delilleri yeterli olarak görmemekte ve daha çok Eş’ariler üzerinden eleştirmektedir. İbn Rüşd’ün hudûs deliline yönelik eleştirileri genel olarak; mukaddimelerinin birtakım şüpheler barındırdığı, halka hitap etmediği, burhana dayanmadığı ve kullanılan yöntemlerin âlimler tarafından bile anlaşılmasının zor olduğu noktalarında yoğunlaşmaktadır. İbn Rüşd, İmkân deliline de çeşitli eleştiriler getirmiştir. O, eleştirisini öncelikle Cüveynî’nin delili üzerinden yapar. İbn Rüşd bu delilin iki öncül üzerine bina edildiğini ifade eder ve bu iki öncülü de eleştirir. Bu çalışmanın diğer bir amacı da, İbn Rüşd’ün bu delillere karşı ortaya koyduğu kendi delillerini ele almaktır. İbn Rüşd bu delilleri ‘İnâyet’ ve ‘İhtirâ’ olarak isimlendirmiştir.
Keywords : Hudüs, İmkan, Eşariyye, Eleştiri, Delil, İbn Rüşd