KÂDÎ ABDULCABBÂR’DA İRÂDENİN AKTÖRLERİ VE İRÂDE ÖZGÜRLÜĞÜ

Authors : Veysi ÜNVERDİ

Pages : 141-158

View : 12 | Download : 12

Publication Date : 2012-04-01

Article Type : Research Paper

Abstract :İnsanı mutlak irâde sahibi bir varlık olarak kabul eden Kâdî Abdulcabbâr, onun kaderinin tayin edilmiş bir edilgen varlık olduğu iddiasını reddetmiştir. Zira bu iddia, insanın kendi irâde ve kudretiyle fiil yapma yeteneğine sahip olmadığı, dolayısıyla fiillerinden sorumlu olmadığı sonucunu doğurur. Ayrıca bu yaklaşım, bir amaca matuf olarak var edildiğini bilen, yaptıklarının iyi ya da kötü kendi eseri olduğunu idrak eden insanı ve yeteneklerini inkar etmektedir. Öyleyse, insanın bir madde yığını ya da kontrol edilen bir mekanik varlık olmadığı, bunların ötesinde, hayır ya da şerri gerçekleştirebilecek güce sahip olan ve özgür irâdesiyle ahlakî sorumluluk taşıyan bir canlı olduğu kabul edilmelidir.
Keywords : Kâdî Abdulcabbâr, İrâde, Sorumluluk, İnsan, Kudret