İŞÂRÎ TEFSİRLERDEKİ KISSA VE MESEL YORUMLARINDA İʻTİBÂR / ANALOJİ YÖNTEMİ: İSMAİL HAKKI BURSEVÎ ÖRNEĞİ

Authors : Nurullah DENİZER

Pages : 92-114

View : 19 | Download : 8

Publication Date : 2017-01-15

Article Type : Research Paper

Abstract :İşârî tefsir, yalnızca ilimde derinleşmiş olan ve takvâ ile amel eden tasavvuf erbabına açılan lafzî ve manevî anlam ve işaretlere göre Kurʼânʼın zâhirî manadan farklı olarak tefsir edilmesidir. Sûfîlerin işârî yorumlarını yaparken en sık kullandıkları yöntemlerden birisi, ʻiki şey arasındaki en basit benzerlikten hareketle bunların başka yönlerden de benzerlikler gösterebileceklerini düşünerek bu iki şeyi birbirine benzetmeʼ olarak tanımlanan iʻtibâr / analoji yöntemidir. Bu yöntem sûfîler tarafından bilhassa Kur’ân’da yer alan kıssa ve mesellerin açıklanmasında ve yorumlanmasında kullanılmıştır. Bu çalışma, kıssa ve mesellerin işârî yorumunda kullanılan analoji yöntemini, Osmanlı devrinin önemli mutasavvıflarından olan İsmail Hakkı Bursevî’nin Rûhu’l-Beyan adlı tefsiri örneğinde değerlendirecektir.
Keywords : İşârî Tefsir, Kıssa, Mesel, Analoji