Tecâhülü’l-Ârif Sanatı ve Amaçları

Authors : Sedat TUNA

Pages : 163-193

Doi:10.53683/gifad.1177655

View : 15 | Download : 18

Publication Date : 2023-01-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Arap belâgatı meânî, beyân ve bedîʿ olmak üzere üç ana ilim dalından oluşmaktadır. Arap belâgatının üç dalından biri olan bedîʿin örnekleri bol miktarda Kur’ân-ı Kerîm âyetlerinde, peygamberin sözlerinde, Arap şiiri ve nesrinde bulunmaktadır. Tecâhülü’l-ârif, şiirde ya da nesirde bilinen bir konunun bilinmiyormuş gibi ifade edilmesidir. Sanatçı muhatabına bildiği konular hakkında güya konuyu bilmiyormuş gibi sorular sorarak amacını doğrudan söylemek yerine sözüne incelik katar. Bu terimi ilk defa kullanan İbnü’l-Mu’tez’dir. Tecâhül-ü ârif yerine bazen “İ’nât” terimi de kullanılmıştır. Bu sanat genellikle soru edatı kullanılarak yapılır. Bunun yanı sıra çoğunlukla teşbih insert ignore into journalissuearticles values(benzetme); ve mübâlaga insert ignore into journalissuearticles values(abartı); sanatlarıyla birlikte kullanılır. Ancak bu edebî sanatı teşbih ve mübâlaga sanatından ayıran ve sanat özelliği kazandıran yegâne özellik, şâirin şiirine kattığı heyecanın şiirinde ortaya çıkmasıdır. Tecâhülü’l-ârif sanatında kullanılan belli başlı on amaç vardır. Bu araştırmada, Arapça temel belâgat kitaplarından tecâhülü’l-ârif sanatının tarihi seyri, isimlendirilmesi, kullanım amaçları, amaçların kullanıldığı önemli ve meşhur Arap şiiri, nesri ve Kur’an âyetlerinden seçilen örneklere yer verilecektir.
Keywords : Arap Dili ve Belâgatı, tecâhülü\`l Ârif, Bedî\`, Mübalağa, İstiare