İslam Siyaset Düşüncesi Geleneği Çerçevesinde Ebû Mansûr es-Seâlibî ve Âdâbü’l-Mülûk

Authors : Enes ŞAHİN

Pages : 588-622

Doi:10.53683/gifad.1264432

View : 173 | Download : 189

Publication Date : 2023-07-15

Article Type : Research Paper

Abstract :İslam Siyaset Düşüncesi’nin kaynaklarına intikal edildiğinde görülebilecek en temel eserlerin siyasetnameler olduğu malumdur. Devlet, hükümdar, siyaset ve cemiyet gibi meselelere dair tetkik, tespit ve tekliflerini telif ettikleri siyasetnameler vasıtasıyla izhar eden müellifler böylece İslam Siyaset Düşüncesi’nin de bir parçası olmanın imkanını bulur. Bu meyanda ihtisas sahası ilm-i siyaset olmayan mütefekkirler dahi siyasete dair eser telif etme arzusu duyar. Bu isimlerden biri de Arap dili ve edebiyatı alanında mütehassıs olduğu kabul edilen Ebû Mansûr es-Seâlibî olur. Seâlibî kaleme aldığı Âdâbü’l-Mülûk serlevhalı eser ile siyasetname geleneğinin bir parçası haline gelir. Seâlibî eserini siyasetin mahiyet ve keyfiyetine dair kanaatlerini doğrudan ifade etmek yerine kendi kanaatini destekleyecek iktibaslar yapmak suretiyle inşa eder. Bu iktibasları yaparken ise yalnızca İslam’ın temel kaynakları ve önemli İslam büyükleri ile sınırlı kalmaz. Ayet-i Kerime ve Ehadis-i Nebevî’den Yunan filozofları ile Bizans ve Sasani hükümdarlarına kadar uzanan iktibas genişliği Seâlibî’nin siyaset geleneğine dair fikrini de ortaya koyar. Çalışma neticesinde varılan sonuç Seâlibî’nin düşüncesini dini, siyasi ve felsefi otoritelere dayandırdığı ve İslam öncesi dönemdeki farklı siyasal geleneklere başvurmak suretiyle İslam Siyaset Düşüncesi’nin kaynaklarını geniş bir biçimde ele aldığı olmuştur.
Keywords : Siyaset Bilimi, İslam Siyaset Düşüncesi, Siyasetname, Ebû Mansûr es Seâlibî, Âdâbül Mülûk