Vaditteym Halkı, Komşuları Ve Haçlı Seferleri

Authors : Nadir Karakuş

Pages : 31-54

Doi:10.53683/gifad.1368529

View : 43 | Download : 51

Publication Date : 2024-01-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Akdeniz havzası ile Arap dünyasının kesişim noktasında bir yer olan Vâditteym, tarihten gelen zengin birikimi yanında buraya yapılan zorunlu göçler ile birlikte ırk ve inanç çeşitliliğini de artırmıştır. Mısır’da Fatımî halifesi Hâkim-Biemrillâh zamanında (999-1021) ortaya çıkan Dürzîlik, adı geçen halifeyi ilâhlık makamına çıkardığı ve peygamberlik makamını sorguladığı için kabul görmemiş ve 1021’den sonra da müntesipleri büyük bir katliama tabî tutulmuşlardır. Liderleri Hamza’nın da sığındığı Vâditteym, kadîm geçmişten gelen yerli halkı yanında, şimdi de Dürzîlerle tanışmıştır. Bundan sonra Benû Cendel gibi büyük Dürzî ailelerin kontrolünde olan bölge, çok çeşitli kültür ve inanç mozaiği içinde yaşarken, 1128’de yeni komşuları olan Haşhaşilerle, Haçlılarla ve diğer komşuları ile bir dizi mücadele içine girmişlerdir. Biz bu makalemizde Batınîler, Nizârî İsmailîler ve Haşhaşîleri aynı anlamda kullanacak, diğer yandan Dımaşk Atabegliği’ni ise Böriler ve Tuğteginliler gibi farklı isimlerle anarak dönemin renkli tarihine ışık tutmaya çalışacağız. Haşhaşîlerin Haçlılarla ve Suriye’deki İslâm birliğinin önündeki engel Böriler ile paralel hareket etmesine karşın, Dürzîlerin Franklara karşı bir tavır sergileyip Nureddin Zengî’nin yanında olması ise Haçlı seferlerine farklı bir pencere aralayacaktır.
Keywords : İslâm Tarihi, Haçlı Seferleri, Vâditteym, Dürzîler, Batınîler, Böriler