II. Abdülhamid Döneminde Hicaz’da Görülen Salgın Hastalıklara Karşı Alınan Tedbirler

Authors : Hasan Telli

Pages : 1-39

Doi:10.53683/gifad.1538001

View : 120 | Download : 95

Publication Date : 2025-01-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Hz. Peygamber döneminden beri hac ve umre ibadetini yapmak isteyen Müslümanlar her yıl Mekke ve Medine’ye gelmiş ve bu vesileyle Hicaz bölgesine girip çıkmıştır. Gelen insanların bir kısmı veba ve kolera gibi salgın hastalıkları da beraberinde getirmiştir. Bu durum ise bölge halkını, hacıları ve dönüşte varılan yerlerdeki insanları tehdit etmiş ve bazı insanların ölümlerine neden olmuştur. Osmanlı Devleti Hicaz bölgesinde görülen salgın hastalıklara karşı tedbir almak durumunda kalmıştır. Bu çalışma, II. Abdülhamid (1876-1909) döneminde Hicaz bölgesinde ortaya çıkan veba ve kolera gibi salgın hastalıklar ve bunlara karşı Osmanlı yönetiminin ortaya koyduğu mücadele ve tedbirler konusunu içermektedir. Çalışma, söz konusu bölgede özellikle 1881-1909 tarihleri arasında meydana gelen salgın hastalıklar konusuna değinen Osmanlı arşiv belgeleri kapsamında ele alınmıştır. Çalışmada, bölgedeki salgının yakından takip edilmesi, sağlıkla ilgili yeni birimlerin ihdası, sağlık ödeneklerinin arttırılması, sağlık ve korunma tedbirlerinin uygulanması, karantina uygulamaları, modern tıbbi cihaz ve makinelerinin kullanılması ve hac dönüşü salgın hastalıkların takibi gibi konulara odaklanılmıştır. Örneklem ve tümevarım yöntemiyle konuyla ilgili arşiv belgeleri analiz edilmeye ve bu belgelerin içerikleri üzerinde değerlendirmeler yapılmaya çalışılmıştır. Çalışmada arşiv belgelerini incelemeye dayalı doküman analizi yöntemi kullanılmıştır.
Keywords : İslam Tarihi, Osmanlı, 2. Abdülhamid, Hicaz, Mekke, Salgın Hastalıklar, Veba, Kolera