TELEVİZYON HABER BÜLTENLERİNDE GÖRSEL EFEKT KULLANIMININ YARATTIĞI ETİK SORUNLAR

Authors : İbrahim Etem ZİNDEREN

Pages : 337-362

Doi:10.19145/e-gifder.653405

View : 23 | Download : 16

Publication Date : 2020-03-28

Article Type : Research Paper

Abstract :Günlük yaşam pratiklerimizden habercilik pratiklerine, geniş bir çerçevede etkili olmaya başlayan teknoloji, günden güne değişen ve gelişen yapısıyla medya kuruluşları üzerinde güçlü etkiler yaratmıştır. Günümüzde medya kuruluşları, teknolojik altyapılarını güncel tutma çabası içinde kendilerini sürekli gözden geçirme ve yenilenme ihtiyacı içindedir. Habercilik faaliyetlerinin üstün teknolojilerle iç içe geçtiği çağımızda klasik haber yapım sürecine ilişkin pratikler özellikle de televizyon haberciliğinde büyük oranda değişikliğe uğramıştır. Yapısı gereği izleyiciler üzerinde görselliğe dayalı doğal gerçeklik algısı yaratan televizyonda, habercilik anlayışında farklılık yaratan haber teknolojilerinden birini görsel efektler oluşturmaktadır. Günümüzde birçok televizyon kanalı, haberlerde görsel ve işitsel etkiye dayalı efekt uygulamalarına geniş yer vermekte hatta habercilikte üç boyutlu efektler ve sanal stüdyolar etkin bir biçimde kullanılmaktadır. Efektlerin kullanım biçimi ve boyutlarıyla yakından ilişkili olan bu durum, haber gerçekliğinde derin değişiklikler yaratabilmekte, gerçekliği değişen ve dezenformatif bir yapıya bürünen haber, etik/ahlaki sorunsala dönüşebilmektedir. Bu çalışma haberin yapım ve yayın sürecini içine alan aşamalarda efekt teknolojilerinin kullanımına bağlı olarak yeniden inşa edilen/kurulan haberin farklı bir gerçeklik düzlemine oturması çerçevesinde doğurduğu etik problemlere odaklanmaktadır. Televizyon haberciliğinde kullanılan görsel efektlerin yarattığı etik sorunların ortaya konulması amaçlanan çalışmanın kavramsal çerçevesini televizyon haberciliği, etik ve görsel efektler oluşturmaktadır. Çalışma kapsamında ele alınan örnekler üzerinden televizyon haberlerinde görsel efektlerin kullanım biçimi ve yarattığı etik sorunlar içerik analizi yöntemi ile ortaya konulmaktadır. İncelenen haber bültenlerinde görsel efekt kullanımının yarattığı etik sorunlar haber-gerçeklik ilişkisi, haber-eğlence olgusu, habercinin kamuya karşı sorumluluğu ve şiddetin yeniden üretilmesi bağlamında ortaya çıkmaktadır.
Keywords : Televizyon Haberciliği, Etik, Görsel Efektler