AFET SİNEMASI; FELAKET KONULU YAPIMLARIN ÜTOPYA/DİSTOPYA BAKIŞ AÇISI İLE ANALİZİ

Authors : Özer Anar

Pages : 1-28

Doi:10.19145/e-gifder.1584194

View : 250 | Download : 236

Publication Date : 2025-03-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Afet ve doğaüstü olayların beklenmedik ve önlenemez yapısından kaynaklı meydana geldiği ortamda yarattığı tahribat gerek toplum gerekse bireyler üzerinde etkili bir biçimde kendini göstermektedir. Bu büyük tahribattan kaynaklı ortaya çıkan yıkım gerek ekonomik, gerekse sosyolojik ve psikolojik olarak her kesimden kişiyi etkileyerek gerek önlemler gerekse afet sonrası yeniden bir düzen oluşturulması için belirli bir düzen içinde hareket edilmesini zorunlu kılmaktadır. İçeriksel anlamda bakıldığında İkinci Dünya Savaşı sonrası dünyada ütopyaların yeri, yavaş yavaş distopyalar tarafından ele geçirilmiştir ve son birkaç on yılda kültürel hayal gücüne hâkim olma eğilimine doğru evrilmiştir. Hem sosyo-politik projeler hem de sanatsal ifade biçimleri olarak ütopya ve distopya kavramlarının genellikle birbiriyle karıştırıldığı üzerine durulan günümüz akademik çalışmalarından yola çıkarak Ütopik sayılan kült filmler ile Distopik olduğu varsayılan filmlerin karşılaştırılması yoluyla Ütopik/Distopik kavramlarının sinemadaki bu ayrımı ortaya koyması çok olasıdır. Yapılan bu çalışmada Afet ve doğaüstü olayların yaşandığı andan çok olay sonrası oluşan afet müdahalesi, toplumsal bilinç, yeniden yeni bir dünya inşası konuları üzerinden Bird Box (distopik), Fahrenheit 451 (yarı ütopik/distopik) filmleri içerik analizi edilerek belirlenen başlıklar üzerinden betimsel analiz ve yapı sökümcü yaklaşım ile incelenmiştir. Çalışmaya konu olan içerikler tercih edilmesinin nedeni hem izlenme oranlarının yüksek olması hem de konuya uygun olarak yeni dünya düzenin kurulması konusu üzerine odaklanarak ütopik ve distopik filmlerin farklılıklarını ortaya koyabiliyor olmalarından kaynaklanmaktadır.
Keywords : Afet, Sinema, Ütopik, Distopik